ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Dyskusję pokazują, że spora część osób funkcjonuje mentalne w jakimś przymusie ocenienia, zadekretowania, czy innej formy wyrażenia ostatecznego stanowiska w dyskutowanych sprawach. W moim odczuciu co niektórzy zdradzają się w tym z jakąś formą niedojrzałości intelektualnej.
Jeśli ktoś ocenia już odgórnie i z emfazą problem, zagadnienie, o którym dopiero co się dowiedział, gdzie widać, że ma fragmentaryczne rozumienie sprawy, ale feruje już ostateczne wyroki, już chce swoje oceny przedstawić, jako pewne, to wg mnie wychodzi na to, że więcej jest w tym lansu na bycie zdecydowanym, niż powodów, aby rzeczywiście już mieć rozsądne zdanie w sprawie.

Powstrzymanie się od ostatecznej oceny, od szybkiej konkluzji chyba jest tym, co najmocniej odróżnia dyskutantów dojrzałych, odpowiedzialnych, od tych, się lansują na mądrali.
Przy czym z góry zastrzegam, iż nie chcę krytykować nikogo, kto w ogóle od początku jakieś opinie wyraża, jakieś oceny ma. Kluczowy jest aspekt, na ile OSTATECZNE są owe ferowane wyroki.
Jeśli ktoś zamyka sprawę, ucina problem na zasadzie "ja to tak mówię, koniec dyskusji, to tak jest!", to zapewne ma problem ze zdolnością uwzględniania złożonych aspektów spraw, czyli po prostu jest osobą powierzchownie myślącą.

Zdaje sobie też sprawę, że można popaść w przesadę także w drugą strone - tzn. nigdy nie dochodzić do żadnej konkluzji, bo przecież zawsze można jeszcze sprawę dopracować, zawsze znajdzie się jakiś aspekt nie do końca intelektualnie dopięty. To jest druga skrajność.

Ale chyba częściej ludzie mają problem ze zbyt pochopnymi ostatecznymi ocenami, niż z tym, że się chcą nadmiernie zastanawiać nad sprawą.

Michał Dyszyński

Badania socjologiczne pokazują, że najważniejszym czynnikiem psychologicznym rzutującym na zdolność osiągania sukcesów życiowych jest umiejętność ODRACZANIA GRATYFIKACJI. Z kolei ci, którzy muszą już od razu mieć satysfakcję, którzy nie potrafią sobie odmówić przyjemności teraz, aby ją mieć w większej dawce w przyszłości, częściej popadają w różne życiowe kłopoty. Prawdopodobnie związane jest to z tym, że takimi ludźmi, którzy za każdą przyjemnością gonią jak muchy do miodu, daje się łatwo manipulować. A spora część manipulujących (kto wie, czy nie większość) robi to z mało etycznych pobudek.

Odpowiedzialność pojawia się wtedy, gdy człowiek umie rozważać coś więcej, niż to, że będzie mu teraz przyjemniej, gdy coś zrobi. W rozważaniach też jest obecna jakaś forma przyjemności - satysfakcji, gdy sobie możemy powiedzieć "już rozstrzygnąłem sprawę, wiem, jak to jest, bo jestem kompetentny". I wielu właśnie tak w myśleniu reaguje, że szybko zalicza sobie ową satysfakcję z tytułu kompetentnego rozstrzygnięcia kolejnych życiowych problemów i dylematów. Ci nie potrafią odraczać przyjemności i satysfakcji, a dalej - podobnie jak to jest z tymi sukcesami życiowymi - ich sukcesy w zakresie dochodzenia do głębszego rozumienia też są na zdecydowanie niższym poziomie, niż u ludzi, którzy dają sobie szansę na głębsze zastanowienie, zanim ostatecznie o czymś zadecydują.

Michał Dyszyński