ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Po aktualizacji zaczynam ten wątek od streszczenia. W nim będą moje prawa umysłu, podane w postaci czystych sformułowań. Omówienia pojawią się niżej w tekście.

Streszczenie
Pierwsze prawo umysłu:
Umysł stwierdzający zasadnie, to umysł potrafiący pokonać bieżące zdawanie się, wykraczający poza arbitralność.

Drugie prawo umysłu brzmiałoby:
Poznanie jest grą podobieństw.

Trzecie prawo umysłu:
Rozumowanie poszukujące trwałych ustaleń oparte jest o różne wariacje metody prób i błędów.

Uwaga!
Jedną z aktualizacji zmieniłem tytuł tego wątku z "Pierwsze prawo umysłu" na "Pierwsze i drugie prawo umysłu".

Omówienie
Zastanawiałem się co należałoby uznać za PIERWSZE PRAWO ŚWIADOMEGO UMYSŁU.
Dzisiaj przyszła mi do głowy propozycja w sformułowaniu następującym:
Pierwsze prawo umysłu:
Umysł stwierdzający zasadnie, to umysł potrafiący pokonać bieżące zdawanie się, wykraczający poza arbitralność.

Jak się spodziewam niewiele osób po samym takim sformułowaniu zorientuje się o co mi do końca chodzi, dlaczego właśnie tak wysoką rangę - pierwszeństwo nadaję wykroczeniu poza arbitralność. Aby to zrozumieć warto jest odnieść się do wszelkich sporów ludzi, także dyskusji na takim forum jak sfinia.
Ludzie spierają się o to "jak jest", kto ma rację w czymś, albo owym. Każdy ma tu jakąś swoją INTUICJĘ. Inaczej mówiąc, każdy jest przekonany, że "wie jak jest". Ponieważ tak właśnie widzi sprawę, to upiera się przy tym, że jego wizja jest prawdziwa/poprawna/słuszna, zaś wizja konkurencyjna niesłuszna, gorsza od tej, którą ów ktoś postrzega jak właściwą.
Oczywiście druga strona uważa dokładnie to samo, tylko na korzyść swojej wizji rzeczy.
Mamy więc pat, z którego nie ma prostego wyjścia. Dyskutanci pozbawieni umiejętności głębszej refleksji i przewidywania w takiej sytuacji zachowują się jak przedszkolaki - tzn. próbują "pokonać" przeciwnika i jego wizję rzeczy arbitralnymi etykietami. To jest naturalne, bo emocjonalne.
Osoby z mentalnością przedszkolaków piszą więc "to co napisał mój przeciwnik w dyskusji jest głupie", albo "to co ktoś napisał jest bez sensu, to brednie", albo jeszcze "ale bzdury tu powiedziałeś/powypisywałeś". Oczywiście druga strona - też w pełni i absolutnie przekonana o słuszności swojej intuicji dla opisu danej rzeczy (jeśli też nie wyrosła mentalnie ponad poziom przedszkolaka) ZROBI DOKŁADNIE TO SAMO - tzn. też użyje jakichś arbitralnych etykiet: "to co napisał mój przeciwnik w dyskusji jest głupie", albo "to co ktoś napisał jest bez sensu, to brednie", albo jeszcze "ależ bzdury tu powypisywałeś".
Osoba, która wyrosła ponad poziom przedszkolny intelektu rozumie, że sytuacja jest patowa! Rozumie też, że druga strona ma DOKŁADNIE TAKI SAM ARSENAŁ EPITETÓW I ARBITRALNYCH STWIERDZEŃ i mnożenie tych epitetów i stwierdzeń w ogóle nie przybliża do rozstrzygnięcia. Czyli jest jałowa.
W badaniach nad świadomością małp człekokształtnych za dowód tejże świadomości uznaje się często UMIEJĘTNOŚĆ POSTAWIENIA SIĘ W SYTUACJI DRUGIEJ STRONY. Małpy taką intuicję - empatię wykazują. Ale nie tylko one mają tę umiejętność, bo również psy są w stanie zrozumieć mechanizm wzajemności oczekiwań. Pewnie i wiele innych zwierząt ową wzajemność rozumie. Ciekawe, że tak wielu ludzi tutaj słabuje, tak wielu ludzi uważa iż napisanie po prostu "głupio piszesz" jest argumentem, a nie pustym epitetem, dopóki się nie wykaże związku znaczeniowego epitetu z sytuacją.
Oczywiście jest też pewien dodatkowy powód, który mniej ogarniętym osobnikom ludzkim utrudnia zrozumienie owej zasady wzajemności - empatii, zasady wykraczania poza arbitralność. Ten powód to EWOLUCYJNA SKŁONNOŚĆ DO DOMINACJI.
Tu warto zrobić osobną dygresję jak działa mechanizm dominacji. Ten mechanizm NIE JEST SPECJALNIE LOGICZNY, nie opiera się na prawdziwości, ale na PRZEMOCY. Dominator w typowych sytuacjach dominuje nie dlatego, że jest mądrzejszy, ale dlatego, że jest silniejszy, że może zadziałać przemocą, strachem. Tak to działa również w ludzkich społecznościach - np. w wojsku, gdzie żołnierz dostający sygnał ataku ma "bardziej bać się swojego dowódcy, który go wysyła pod grad kul, niż wroga, który te kule wystrzeliwuje". Bez tego nikt nie ruszyłby tyralierą na okopy przeciwnika. Można podac wiele przykładów, dla których typowa dominacja (mogą być wyjątki, ale są dość ekskluzywne) jest mechanizmem arbitralnej przemocy i strachu, nawet bezpodstawnych stwierdzeń, nawet zmuszenia do czegoś wbrew instynktowi samozachowawczemu, logice. My - ukształtowane ewolucyjnie małpoludy - "wysysamy owa zasadę dominacji z mlekiem matki", tzn. instynktownie "pragniemy" wierzyć, że ktoś mocniejszy, kto bardziej dominuje, ma po prostu rację. Ale ta wiara jest atawizmem, jej wyznawanie jest SŁABOŚCIĄ UMYSŁU, który bardziej "wierzy" emocjom pierwotnym, niż obiektywnemu rozumowi. Bo obiektywne (w mniejszym, czy większym stopniu dążące do obiektywizmu) rozumowanie opiera się nie o mechanizm personalny, nie o arbitralność stwierdzania "ja tak mówię, bo ja, to ja", ale o POWIĄZANIE Z UZNANYMI PRAWAMI, MECHANIZMAMI, MODELAMI. Dla człowieka intelektu słaby okularnik, do tego mówiący niepewnie zostanie uznany za mającego przewagę nad pewnym siebie mięśniakiem, jeśli tylko ZAJDĄ INTELEKTUALNE NA TO POWODY. Tego prymatu intelektu nad arbitralnością stwierdzania nie rozumieją umysły pozostające mentalnie i intelektualnie na poziomie stad zwierząt. Dla takich niedojrzałych umysłów wciąż rację ma ten co silniejszy, co głośniej wykrzykuje, może co zrobi groźniejszą minę stwierdzając to, czy tamto. Takie słaby umysły więc wierzą, że stwierdzenie "tamto co ktoś napisał jest głupie" ma moc - bo uważają, że wciąż obowiązuje PRAWO MAŁPOLUDA: stwierdzający dobitnie ma moc i nie pytaj o powody.
Intelekt jako tako dojrzały, taki który zrozumiał powyższe pierwsze prawo intelektu wie, że z racji na patowość - nierozstrzygalność sytuacji samego gołego stwierdzania, czy nazewnictwa (np. głupi, bzdury, brednie etc.), czy dowolny inny sposób NIE ANGAŻUJĄCY MECHANIZMU WYKRACZAJĄCEGO POZA ARBITRALNOŚĆ po prostu jest NIESKUTECZNY, JEST NIEROZSTRZYGALNY, a więc jego stosowanie jest tylko stratą czasu.

Tak... tu pojawia się oczywista refleksja: ale jak ponad ową nierozstrzygalność, arbitralność wykroczyć?
Cóż, problem łatwy nie jest. Pewnie z nim należałoby związać jakieś drugie prawo intelektu. Ale na początek dla wielu tak trudne do zaakceptowania jest pierwsze prawo, z którego wynika wprost, że czyste epitetowanie wypowiedzi w stylu "to jest głupie", ale i "to jest mądre" NIE JEST WKŁADEM MERYTORYCZNYM W DYSKUSJĘ, nie jest argumentem na nic. Ono może pełnić rolę społeczną, emocjonalną, uzupełniającą, ale zupełnie nic nie zmienia w stanie dyskursu pomiędzy osobami.
A co zmienia ów stan dyskursu?
- Zmienia coś WSKAZANIE na konkretny aspekt i POWIĄZANIE z jakąś zasadą, prawem, okolicznością, czy ogólniej ukazanie swojego stanowiska w szerszym kontekście, w MODELU. Jeśliby ewentualnie na koniec długiego wywodu, w którym użyto właśnie wskazania na mechanizmy, prawa etc. ktoś zrobił podsumowanie w stylu "w tym kontekście stwierdzenie ... wygląda na głupie" jeszcze niosłoby jakąś informację, rysowałoby stanowisko danej osoby. I tak pewnie dałoby się intelektualnie zaakceptować. Natomiast użycie epitetów ZAMIAST powołania się na model, świadczy wyłącznie o niedojrzałości intelektualnej dyskutanta, świadczy o jego wierze w prawo małpoluda, a nie w prawa intelektu. Nie świadczy natomiast w najmniejszym stopniu za głoszoną przez owa etykietującą osobę tezą.

Piotr Rokubungi

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Nie ten dostąpił Prawdy, kto ma takie przekonanie, lecz ten, kto nią Jest- kto się z nią zjednoczył. Prawdy Uniwersalnej rozumem pojąć się nie da- ani niczym innym- bo Ona jest stanem, który jest; tak, jak ty [i wszystko, co jest- co będzluje, z punktu widzenia świadomości ludzkiej] w niej będzlujesz- poza i pierwotnie względem interpretacji stanu [tego].

Każda gra ma jakieś reguły. Gry rozumowe mają te reguły powymyślane. Są to więc raczej "śmieci" w odniesieniu do Prawdy. Jakiekolwiek reguły, nawet te "podstawowe", fizyczne, mogą być wyobrażane dzięki temu, że Rzeczywistości będzlują, a w nich czasem również świadomości. To nie tak, iż Rzeczywistości [w bardzo szczególnym i nieprecyzyjnym znaczeniu- Absolut] zachodzą dlatego, że są reguły, zasady- a odwrotnie poniekąd: dzięki temu, że świat będzluje, co stanowi Prawdę, rozumy mogą również bedzlować, a i "dopatrywać się" jakichś reguł w tym zachodzeniu całym...

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Drugie prawo umysłu brzmiałoby: poznanie jest grą podobieństw.

Umysł poznaje bowiem nowe rzeczy, porównując je do bazy już znanych sobie wspomnień i konceptów. Potem w tych podobieństwach zaczyna tworzyć hierarchie, przenikające się nawzajem schematy, połączone siecią relacji.
Podobieństwa można eksplorować wszerz i wgłąb. Wszerz - bardziej po ilości porównywanych elementów, a wgłąb jako analiza właściwości wybranych aspektów rozumowania.
Nazwy odnoszą się do konceptów, czyli jakiejś zdefiniowanej grupy podobieństw rozpoznań, czy traktowania spraw.
Dlatego właściwie każde myślenie jest formą rozpoznania. Rozpoznajemy podobieństwa - czasem w oparciu o jakiś algorytm, choć najczęściej spontanicznie, po prostu nagle uznając wewnątrz naszego świadomości: ooo, to coś jest tego samego rodzaju co tamto gdzieś tam.
Bez tej komponenty spontanicznej rozpoznania, działającej poza uznanymi schematami, myślenie nie mogłoby funkcjonować. A każdy przecież rozpoznaje jakoś indywidualnie. Zatem i myślenie dowolnie wybranego człowieka jest unikalne, jedyne w swoim rodzaju.

Michał Dyszyński

Trzecie prawo umysłu
Rozumowanie poszukujące trwałych ustaleń oparte jest o różne wariacje metody prób i błędów.,
To spostrzeżenie dotyczy tak rozumowania logicznego (czyli powiązanego z jakimś modelem), jak i tego wcześniejszego, jeszcze przed powstaniem modelu. Przy czym powstanie modelu zmieni formę testów - z bezładnych, sensorycznych, luźnych na bardziej systematyczne, oparte o analizę konkretnych opcji.