ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Człowiek w miarę zdrowy, nieupośledzony ma potrzebę WYRAŻENIA SIEBIE, WYKAZANIA SIĘ. Mój znajomy kiedyś wyraził to w krótkiej sentencji: zdrowy człowiek pragnie kochać i pracować. Jednak historia ludzkości pokazuje, iż z tym wyrażaniem swojej ekspresji, wykazywaniem się często jest problem.
W zasadzie ludzkość swoją potrzebę wykazania się realizuje na dwa podstawowe sposoby:
- Poprzez pracę, twórczość, odkrywanie reguł świata, zwalczanie chorób, eliminowanie niepotrzebnego cierpienia.
- Poprzez udowadnianie, że się jest "lepszym" na zasadzie, że się potrafi wymusić na kimś swoją wolę, skrzywdzić, zepsuć mu jego życie.

Instynkty sugerują naturze ludzkiej dominowanie rywali, pokonywanie wrogów.
Tak to było zawsze w naturze - były jakieś wrogie jednostki, wroga przyroda, wiec dla zachowania życia własnego, jak i potomstwa, trzeba było walczyć, zdobywać wyższą pozycję, dominować rywali, eliminować wrogów. Jesteśmy ZAPROGRAMOWANI GENETYCZNIE do takich postaw, emocje z tymi postawami związane są INSTYNKTOWNE, co oznacza też, że same do człowieka przychodzą, a jeśli taki człowiek nie zdobył się na minimum świadomości i kontroli owych instynktów, to one będą człowiekiem rządziły.
Wyższą, wykraczającą poza biologiczny program cechą rodzaju ludzkiego jest TWÓRCZOŚĆ, przekraczanie tego, co zaprogramowały nam geny. Zwierzęta też potrafią być do pewnego stopnia twórcze - np. wymyślają nowe sposoby wabienia partnerów do rozrodu, konstruują ciekawe budowle (np. żeremia bobrów, kopce termitów, skomplikowane gniazda ptaków). Jednak to tylko człowiek wznosi twórczość na naprawdę zaawansowany poziom - aż do opanowania lotów w kosmos, wytwarzania antybiotyków, twórczość medialną, artystyczną.

Głoszę tezę: skoro niemal każdy zdrowy człowiek chce wyrazić jakoś siebie, to lepiej będzie, jeśli owo wyrażanie siebie nie skieruje działań w stronę kolejnej wojny, nowych krzywd, nowych prób zdominowania, czy zniszczenia jednych przez drugich, a za to wyrazi siebie, zmniejszając cierpienie, rozwijając swoja świadomość, odczuwanie piękna.

Ta teza wydaje się być dość chyba naturalna, ale nie wszystkim ona "leży". Z moich obserwacji wynika, że jest całkiem niemała grupa ludzi, którzy odnajdują się emocjonalnie jedynie jako wojownicy i dominatorzy. Są to ludzie, do których instynkty przemawiają relatywnie silniej niż do innych ludzi, a także najczęściej brakuje im cierpliwości, zdolności skupiania uwagi do tego, aby realizować się twórczo. Tacy ludzie pragną wyrażać się w bardziej niszczeniu, w wywieraniu przemożnego wpływu na innych ludzi - w dominacji. Tu trochę jedno z drugiego wynika - nie umiejąc zająć się czymś twórczym, a za to mając potrzebę wykazania się, rozładowania energii, kierują się ku temu, co proste, co woła z instynktownych emocji - znajdź sobie wroga do pokonywania go i walcz.

Ludzie instynktowni będą częściej destrukcyjni. Będzie tak, bo nasza natura zawiera dużo instynktownych sugestii ku zachowaniom destrukcyjnych, agresywnych. Widać to dobrze, jeśli spojrzymy na różne grupy ludzi. Ci, co lubią się bić, wyżywać w agresji są z reguły mało twórczy - kibole uczestniczący w ustawkach, bokserzy, zawodnicy MMA - nie są z gatunku odkrywców, budowniczych, są raczej z tych, co częściej coś zepsują, zniszczą, a nie stworzą, czy naprawią. Za to ludzie twórczy wyraźnie mniej chętnie (prawie wcale się to nie zdarza) organizują jakieś walki między sobą. Bo ci ostatni wolą się zająć tworzeniem, a nie walką, sporem, awanturą.
Dlatego ja wobec tych instynktownych i walczących raczej trzymam się na dystans, a do ludzi twórczych mam znacznie więcej zaufania, czuję się z nimi bezpieczniej, bo nie przewiduję, że za chwile takiemu twórczemu osobnikowi miałby grozić jakiś "odpał", w ramach którego miałby on zrobić się destrukcyjny.

Semele

Instynktowny może być zarazem twórczy.

Bywa tak częściej u ludzi z instynktem.
Ogrom ludzi ma instynkty ku pokojowi, a kultura tego nie akceptuje. Każe iść na wojnę na przykład.

Michał Dyszyński

Semele

A strach ?

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Semele

Twórczość przejawem instynktu życia.

[link widoczny dla zalogowanych]

Każda istota ludzka wyposażona jest w naturalny instynkt kreacji i każdy człowiek posiada wewnętrzne siły twórcze. Każdy człowiek posiada predyspozycje do kreatywnego myślenia i działania, kreatywnego rozwiązywania zadań, kreowania siebie i otaczającej rzeczywistości. Człowiek od momentu narodzin musi mieć zapewnione warunki pozwalające na zaspokojenie potrzeby kreowania poprzez wzmocnienie dążenia do tworzenia i samorealizacji. Bardzo ważną rolę pełni więc edukacja, ponieważ zmierzający ku kreatywności proces kształcenia i wychowania może być powodem rozwoju,
a konformizm i bezmyślna uległość zostaną zastąpione poprzez twórczą aktywność14.

mgr Stefania Janczyszyn
Dyrektor Przedszkola „Domek Elfów” w Piasecznie

Katolikus

Semele

Michał kolejny raz piszesz o tym, ze człowiek powinien kierować się w życiu rozumem czy tam rozsądkiem.
Artysta to człowiek, który jest emocjonalny. Żadne dzieło sztuki nie powstanie bez udzialu instynktów.

Tu trochę o tym bardzo prosto i ciekawie. Czy sam kiedyś kierowałeś się instynktem?

[link widoczny dla zalogowanych]

jak stwierdza w swojej najnowszej książce Rafał Ohme („Emo Sapiens. Harmonia emocji i rozumu”) chcemy, czy też nie – wszyscy jesteśmy emo-sapiens.

Platon tworząc metaforę ludzkiej duszy próbował jednocześnie wskazywać cel do jakiego powinna ona dążyć – pierwotnego świata boskich idei. Nie negował jednak istnienia w niej różnych aspektów ani też nie namawiał do zupełnego wyzbycia się jednego z nich. Nawet ciemny i gwałtowany rumak jest potrzebny w rydwanie, aby ten mógł jechać. Złożona natura człowieka, fakt, że kierują nim pierwotne, często przeciwstawne żywioły była zresztą dla starożytnych Greków pewną oczywistością. Wierzyli oni jednak, że istnieje pewien wewnętrzny głos (nawet coś w rodzaju wewnętrznego bóstwa) – daimonion, który może nas powstrzymywać od czynienia zła. Wsłuchanie się jednak w ten głos i odkrycie go wymagało pokory i akceptacji tego, kim jesteśmy. Jak zauważył amerykański psycholog Rollo May („Miłość i wola”) pierwotna grecka formuła „poznaj samego siebie” oznaczała właściwie to samo, co „wiedz, że jesteś tylko człowiekiem”. Koniec cytatu.

Nie myślisz czasem Michale, że chrześcijaństwo może odbierać ludziom instynkt?

Jednak historia wielu świętych temu przeczy.

Semele

No zobacz Michałku:

[link widoczny dla zalogowanych]

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Dla mnie np. motywacja takiego Putina w tym forsowaniu krwawej wojny powinna być uznana za uległość instynktownej chęci dominowania. Podobny mechanizm motywacyjny jest chyba u zdecydowanej większości przywódców decydujących się na wszczęcie zaborczej wojny.
Instynkt podpowiada umysłowości takiego wodza intencję: dobrze jest, gdy to ty narzucasz innym swoją wolę! Narzucaj tę wolę jak najczęściej i jak najmocniej! Jeśli jeszcze gdzieś dodatkowo uda ci się komuś narzucić swoje rządy, to wykażesz swoja moc, a sam będziesz bezpieczniejszy, bo udowodnisz, wszystkim, że to ty rządzisz, więc nie wolno jest ci się przeciwstawiać! Narzucaj swoje rządy! Ciśnij ludzi, wykazując swoją przewagę! Jak przestaniesz cisnąć i narzucać, to ktoś inny może to uznać za słabość i ciebie pokona!

To jest instynktowne, nie musi być dokładnie tak formułowane, ale z grubsza taki będzie sens tych sugestii z podświadomości i częściowo z okruchów świadomości. I decyzje wodza za tym będą podążały, dodatkowo obrastając lękiem wobec sytuacji, gdy coś uszczupla jego władzę, co tym bardziej nakręca tej władzy poszerzanie, utwierdzanie. Od pewnego poziomu tego utwierdzania władzy zaczyna się już paranoja, strach, że władzy można nie mieć, zaczyna być coraz większy. Do strachu będą dołączać się domniemania, dodatkowe lęki - o zdradę, o spiski, o jakieś wyjątkowo wrogie intencje, albo kłamstwa. A "ratunkiem", który jako jedyny w tej sytuacji widzi paranoiczny władca, jest jeszcze większe parcie na poszerzenie władzy. Wszystko zaś zaczyna się od nieopanowanego, nieprzepracowanego mentalnie instynktu dominacji.

Michał Dyszyński

Instynktownemu niewiele da się wytłumaczyć w przypadku wystąpienia kontrowersji.
Bo instynktowny nie tworzy sobie poglądu z jakiejś formy analizy przesłanek, z zestawienia argumentów, z tego co spostrzeżone to tu, to tam, na co dałoby się powołać i to przedyskutować. Instynktowny decyzje bierze "z trzewi" - z czegoś nienazwanego w nim, co powoduje jego umysłem z tyłu, z ciemnego rzędu krzeseł, z czegoś, co tylko nakazuje, ale się nie tłumaczy.
Instynktowny zmienia swoje przekonania wtedy, gdy zostanie zmanipulowany.

Jeśli się chce być wobec instynktownego uczciwym, w tym sensie, że przedstawia się mu argumenty, aby on je w zgodzie z sobą rozważył, aby wybrał to co słuszne w oparciu o najlepsze zasady oceny spraw, to i tak niewiele to pomoże. Bo instynktowny rozważań sobie nie ceni, on nie wypracował sobie wewnętrznych reguł intelektualnej poprawności, tylko bierze rozstrzygnięcia z tych swoich trzewi, z tego nieokreślonego, emocjonalnego, intuicyjnego i nienazwanego. Instynktowny ma tego władcę w sobie, który wydaje rozkazy, a z reguły się nie tłumaczy: dlaczego? Ten władca po prostu żąda - tak ma być, jak to wskazałem!
Instynktownemu się nie przetłumaczy, wskazując na argumenty, bo argumenty po instynktownym spłyną jak woda po kaczce. Na instynktownego zadziała może strach, może pokazanie się jako silniejszy, autorytarny. Instynktowny jest emocjonalny i to emocje nim żądzą i to tylko przez emocji jest dostęp do ewentualnie zmiany ocen instynktownego.
Jeśli ktoś nie chce manipulować, jeśli ktoś brzydzi się naciąganiem okoliczności do emocji, jeśli nie posługuje się presją, sugerowaniem winy, napastliwością, ale też przymilnością, apelowaniem do tożsamości grupowej i poczucia bezpieczeństwa, bo wszystkie to chwyty traktuje jako podejście instrumentalne, nieuczciwe, odbierające drugiej strony prawo do samodzielnej, podmiotowej decyzji, to nic u instynktownego nie wskóra.

Co zadziała na instynktownego?...
- okazanie siły, przemocy
- przypochlebienie się mu, zasugerowanie, że będzie mu przyjemniej, jeśli zmieni zdanie
- zaapelowanie "jesteś z nami? - Jeśli tak, to nie patrz na to, co intelektualnie słuszne, tylko na to, co nasi głoszą"
- postraszenie odrzuceniem społecznym, wyśmianiem, a jeśli się spełni sugestie manipulujacego, to miałoby nastąpić uznanie społeczne, polubienie go.

Instynktowny nie rozumie intelektualnej formy ustalania znaczeń, bo ta intelektualna forma nurza się w emocjonalnej oschłości, chłodzie, obojętności. Intelekt izoluje się od emocji, która jest źrodłęm życzeniowego traktowania rozstrzygnięć. Intelekt w całości pragnie uznać to, co PRZEMÓWI NIEZALEŻNIE OBIEKTYWNIE, BEZ FAŁSZUJĄCEJ ROLI CHCIEJSTW, LĘKÓW, POLUBIEŃ, więc musi schłodzić emocje, trzymać je na wodzy. Intelekt działa trochę na zasadzie osoby ze spektrum autyzmu, z zespołem Aspergera, czyli wykluczając czynniki emocjonalne jako źródło potencjalnego fałszu.