ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Myślenie jest fenomenem trudnym do opisania. Ale chyba do pewnego stopnia opisywać się ono da, co oznacza, iż JESTEŚMY W STANIE KONSTRUOWAĆ NARRACJE, w ramach których myślenie jest przedstawiane jako zestaw elementów, ogniw pewnego łańcucha aktywności mentalnych.

Myślenie twórcze jest pulsacją, która narracjami mentalnymi waha się pomiędzy:
- uogólnieniem, postawieniem sprawy na zasadzie "tak to jest w szerszym kontekście, tak to daje się opisać w licznych przypadkach o podobnym charakterze"
vs
- konkretem, "tą chwilą i jej myślą", tym co się zdarza aktualnie, co jest jedyne, incydentalne, niepowtarzana.

Narracje myślowe próbują trochę działać w duchu obiektywizmu, czyli próbują ustalać stan rzeczy jakoś niezależny od aktualnego, incydentalnego aspektu. Jednak jednocześnie te narracje za chwilę odejdą od tego, co obiektywne (a więc też w jakiś sposób abstrakcyjne w kontekście bieżących odczytów rzeczywistości) i zagłębią się odczuwanie tego, co się jawi - tak jak się jawi.

Narracje myślowe się kontrują, rozszerzają (jedna względem drugiej) swoją dziedzinę zainteresowania, przełączają konteksty - często przełączają je losowo, chaotycznie, w innych przypadkach w ramach z kolei jakiejś nadrzędnej narracji, schematu.

Umysł nie jest w stanie stwierdzać, ustalać czegoś inaczej, jak prowadząc w narracyjne gry, w których wciąż coś się dzieje - jedno jest poddawane w wątpliwość, czasem negowane zupełnie inne jest stawiane w świetle akceptującej uwagi. Ale za chwilę i tak to akceptowane będzie musiało się jakoś zmienić, przesunąć - bo bezruch mentalny w pewien sposób uśmierca w myśli daną prawdę, dany obraz spraw. Dopiero cykliczne pojawianie się zagadnienia w polu uwagi sprawia, że jest to zagadnienie postrzegane w sposób jako tako trwały.