ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Czym jest osoba?...
Takiej absolutnej, przyjętej zgodnie przez wszystkich definicji filozofia się nie dorobiła. Dzisiaj przyszła mi do głowy dość szczególna propozycja na definicję. Z grubsza brzmiałaby ona:
Osobą jest system zarządzania dopływającymi informacjami i odczuciami, danymi (w pamięci), celami, i działaniami, których ostateczną wykładnią jest satysfakcja podmiotu, stanowiącego ów system.
Czym zaś jest satysfakcja?...
- Tu już jest chyba pojęcie pierwotne. Nie umiem go zdefiniować na bazie pojęć bardziej podstawowych. Mogę co najwyżej dać tu poglądowy opis: satysfakcja jest stanem, do którego dąży osoba, który stanowi najwyższy poziom hierarchii rozumienia i celów, związany z tym podmiotem. Satysfakcja się kształtuje, ewoluuje, ale nie może być kształtowana dowolnie, zawiera pierwiastek spontaniczny, niezależny od innych celów osoby.

Zauważyć by należało, że taka definicja osoby jest mocno ogólna, a przy tym nie do końca zgodna z najczęściej przyjmowanymi konotacjami. W tym znaczeniu bowiem "osobą" będzie nawet pies, czy pająk, bo zwierzęta też nakierowują się na satysfakcję. To jest niestety problem ogólniejszy z definicjami funkcjonalnymi - przy ich stosowaniu nieraz wypada się poza obiegowe znaczenia pojęć. Może zatem należałoby tu mówić nie o definicji osoby rozumianej w standardowy sposób, co bardziej definicji PREOSOBY, podstawowego mechanizmu osobę tworzącego, choć może niekoniecznie już kompletnej w znaczeniu osobowości rozumianej w używanym języku.
Człowiek w tym rozumieniu jest osobą, która dziedziczy po preosobie ten główny mechanizm, ale dodaje do tego jakiś swój ludzki aspekt, który dopiero tworzy "osobę" w standardowym rozumieniu.