ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Różni dyskutanci mają często znacząco odmienne motywacje do dyskusji. Ja sam uważam się za dyskutanta, dla którego głównym powodem dyskutowania jest ciekawość, co mogą mieć do dodania w danej kwestii inni ludzie - może powiedzą mi coś, na co sam nie wpadłem?...
Ale patrząc na liczne dyskusje rozpoznaję zupełnie inne motywy do uczestniczenia w dyskusji. W zależności od tych motywów podzieliłbym dyskutantów na następuje typy:
Dyskutant zawsze walczący, kłótliwy, żądny starcia, wykazania swojej przewagi - taki od razu dąży do postawienia każdej niemal sprawy na płaszczyźnie konfliktu, a potem najczęściej sprowadza ten konflikt na płaszczyznę osobową. Taki dyskutant będzie blokował polubowne załatwienia konfliktowych ujęć, będzie też przeciwdziałał konkluzjom, które kończą spory.
Dyskutant poszukujący kontaktu do pogaduszek - dla niego tematyka dyskusji jest najczęściej pretekstem, aby w ogóle zabrać w dyskusji głos. Ma ten głos przypomnieć innym ludziom: pamiętajcie, o mnie! Ja istnieję! Zwykle też będzie tu intencja: lubicie mnie?... Spróbujcie mnie polubić.
Dyskutant fanatyczny agitator - z reguły w każdej dyskusji, niezależnie od tego, czy ma to większy, czy mniejszy sens, będzie nawiązywał do tego, za czym agituje. Głębsze intelektualne refleksje go nie zainteresują - on bowiem skupia się na intencji zrobienia możliwie najbardziej pozytywnego wrażenia (tak jak go sam postrzega) na odbiorcach w kontekście agitowanej idei, grupy. Typowym agitatorem jest np. ktoś pozyskujący nowych członków do swojej partii, wyznawców co związku religijnego.
Dyskutant promujący się jako autorytet - taki ktoś będzie najczęściej opowiadał o swoich wyjątkowych atrybutach, przedstawiał się jako ważna persona, będzie stosował tryb wypowiedzi ex cathedra, przemawiał z namaszczeniem, sugerując, iż jest autorytetem, mistrzem, ekspertem. Będzie się chwalił, jakie ma tytuły (naukowe...), certyfikaty, zwycięstwa w rywalizacjach.
Dyskutant interesowny, manipulujący za czymś - przykładem byłby typowy celebryta jakiejś marki, opłacony naganiacz, trol wynajęty przez jakąś władzę, czy firmę (także np. trol putinowski). Ten jest właściwie typem agitatora, ale interesownym, często nieszczerym, często nie da się poznać od razu, o co mu chodzi. Jego cząstkowe intencje mogą być rozległe - np. będzie starał się siać niezgodę, podjudzać grupy do konfliktów, raz podżegać do wojny, a za chwilę udawać miłośnika pokoju.
Dyskutant z ciekawości (czyli taki ktoś jak ja - dodaję tu na koniec, aby lista była kompletniejsza) - nie upiera się zbytnio przy jednej idei, nie ma motywu zwyciężania, poszukuje sensów i konkluzji, nudzą go powtarzalne emocje i rozmowy o niczym.

Skupię się na tym kłótliwym dyskutancie - po czym go się rozpoznaje?...
- Po tym, że wobec wszystkiego i wszystkich zwykle jest przeciw. Nawet jak mu się przyzna rację, to się nie zgodzi z tym, przedstawiając jako pretekst, że mu rację przyznano "w niewłaściwy sposób". Kłótliwy dyskutant szybko przechodzi do ataku, nawet obelg wobec oponentów. On gardzi konkluzywną dyskusją i dążeniem do zgody, porozumienia.

Michał Dyszyński

Mając naprzeciw siebie dyskutanta z zasady kłótliwego, raczej warto jest uzbroić się w wielką cierpliwość w zakresie tego, czy w ogóle cokolwiek dałoby się z nim ustalić, przekazać mu. Często będzie tak, ze ów przekaz do niego, wyłoni się dopiero po tym, jak każdy pójdzie w swoją stronę. Wtedy kompulsywnie kłótliwy dyskutant może już trochę ochłonie, czasem nawet zacznie myśleć.
Bo na kłótliwych ludzi, obecność innych ludzi działa prowokująco do kłótni. Gdy nic ich nie prowokuje, czasem trochę zaczynają myśleć...

Michał Dyszyński

Miałem w życiu sporo do czynienia z kłótliwymi dyskutantami. Przyznam, że się nieco do nich zniechęciłem, często jak takiego spotkam, rezygnuję z dyskusji. Choć nieraz się mityguję, bo to nie jest zupełnie tak, że taki dyskutant niczego nie jest w stanie zrozumieć, jako że jest w całości skupiony na tym, aby się kłócić. Co prawda nie mając wielkich nadziei, że taka osoba będzie w stanie kontrolować swoją potrzebę kłócenia się, jednak czasem warto jest swoje powiedzieć, coś tam zasugerować, może to kiedyś do delikwenta dotrze, gdy ten emocjonalnie ochłonie. A co taki kłótliwy dalej z tym zrobi, będzie jego decyzją, jego sprawą. Uznawszy takiego dyskutanta za niepanującego nad swoją potrzebą kłótliwości, można do pewnego stopnia próbować na niego wpłynąć.

Tu dotykamy tego problemu, że często to nie intelekt decyduje o tym, że dyskusja jest niekonkluzywna. Często bardziej decydują emocje, atawistyczne postawy. Kłótliwi tak ogólnie bywają często nawet inteligentni. Mają tylko blokady na poziomie bycia zdominowanym przez potrzebę walki i wykazywania za wszelką cenę swojej przewagi.