ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Znaczenie i osoba
Bez zaistnienia we wszechświecie choćby jednej czującej istoty
nic nie ma sensu
bo wszystko jest bez znaczenia

Czy wszystkie atomy w jakimś takim bezosobowym wszechświecie były równo poukładane szereg
albo tworzyły kostkę co 10 cm, albo budowały kulki, jak w fulerenach
ale też czy by były skupione w jedną wielką czarną dziurę
- to byłoby tak w ogóle wszystko jedno
bo bez tego odbiorcy, czującego, rozumiejącego nic się nie odróżni w znaczeniach od czegoś innego.

Gdyby w całym wszechświecie były jeden atom, albo nawet tylko jeden elektron i nic więcej
albo gdyby były biliardy biliardów do potęgi biliard atomów, cząstek, konfiguracji pól
ale gdyby nie było czującej, próbujące to jakoś zrozumiewać istoty
to nie miałoby i tak znaczenia
żadna z tych opcji nie byłaby ani lepsza, ani gorsza

To, że jest przynajmniej jedna osoba - wolna (choćby wolna tylko w minimalnym stopniu)
reagująca tym, czym jest, na to co się zdarza
porównująca, doskonaląca się, wrażliwa
czyni cały wszechświat mający znaczenie i wartość
tylko z osobą, coś czyni różnicę
tylko z osobą, jest sens
i jest istnienie.

To, że ktoś cierpi, albo że jest szczęśliwy, czy choćby może cierpieć, może być szczęśliwy
odmienia całą rzeczywistość
nadaje jej rozróżnialność od wszystkiego innego
bo oto jest coś - ktoś, co może stwierdzać jak jest
bo oto gdyby było inaczej, to mogłoby być gorzej
albo też mogłoby być lepiej
ale jeśli nie byłoby osoby, to "lepiej" vs "gorzej" w ogóle nie zostałoby zdefiniowane.

Michał Dyszyński 29,04,2023