ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Jeśli coś w życiu uznałem, albo i coś deklaruję
to nie dlatego, że byłem silniejszym czy ważniejszy od kogokolwiek, kto twierdzi przeciwnie
bo nawet jeśliby ktoś mnie taką dominacją, wygrywaniem, przewagą nad innymi ludźmi obdarzył
to ja i tak bym tego daru nie użył do przekonania kogokolwiek
czy do jakiejkolwiek postaci narzucenia moich przekonań
moje przekonania nie stawiam jako z zasady od czyichkolwiek lepsze, czy ważniejsze

Wszystko, co uznałem, a co dalej może i głoszę, powstało z tego, jak badałem sprawy moim umysłem
jak, ucząc się na błędach, modyfikując nieudane podejścia próbowałem pojmowanie spraw doskonalić
startowałem od jakichś założeń, które wydawały mi się najlepiej pasujące do tego, co obserwuję
ale to przecież były jedynie hipotezy, założenia umysłu, nie coś absolutnego
więc od niczego absolutnego, czy pewnego nie zaczynałem ścieżek swoich myśli
mam świadomość popełniania błędów, więc nie mam prawa głosić się autorytetem
ani w niczym uznawać za lepszego w myśleniu od kogokolwiek
i chyba nawet nie chciałbym, takim autorytetem być uznawany, bo to ściągnęłoby na mnie niebezpieczeństwo nadmiarowej odpowiedzialności za moje słowa
- gdyby ktoś chciał nieopatrznie wziąć jakieś moje słowa i od razu literalnie je zastosować, bez skontrolowania, czy w jego sytuacji są one warte zastosowania.

Głoszę zatem świadomość mojej omylności,
mogę tę omylność co najwyżej kontrować intencją, aby pomyłek unikać
mogę deklarować, że po dostrzeżeniu niespójności w moim rozumieniu, próbowałem modyfikować ścieżki myśli
co oczywiście nijak nie gwarantuje, że wpadałem na najlepsze pomysły co i jak zmodyfikować powinienem
Nie mam ani w myśleniu, ani w dyskusji żadnej przewagi na start, żadnej odgórnej lepszości
jedyne co mam do wystawienia przeciw swoim błędom, to świadomość własnej omylności i chęć owych błędów zwalczania
plus jest tu jakaś forma czujności, samokrytycznego obserwowania siebie

I to tylko ewentualnie dzięki temu mechanizmowi przyznawania się niepoprawności moich myśli, mogę mieć nadzieję na to, że przynajmniej niektóre z popełnionych błędów będę w stanie w ogóle zauważyć
tylko dzięki użyciu samokrytycyzmu, a także dokładnie w stopniu, w jakim samokrytyczny byłem, mogę mieć nadzieję, że moje przekonania są jednak trochę lepsze, niż te początkowe, albo niż wylosowane, niż wprost wzięte z chaosu
to na błędach się uczę, a ta intencja korygowania błędów jest właściwie jedynym uzasadnieniem, dla tego, w co wierzę i uznaję
jeśli ktoś zadałby pytanie: z uwagi na co miałbym ufać twoim, Michale osądom?
To moją odpowiedzią będzie właśnie: ufaj im (jeśli zechcesz) właśnie z uwagi na to, że nie głoszę żadnej swojej przewagi na start
ufaj im (jeśli oczywiście ten argument cię przekonuje) właśnie dlatego, że zakładałem swoją omylność i konieczność korygowania błędów
rozważ w swoim umyśle czyja metodologia budowania poprawności przekonania bardziej do ciebie przemawia - ta z odgórnym założeniem swojej kompetencji i wyższości, czy ta moja, gdzie żadnej wyższości się nie zakłada, a jedynie stara się korygować błędy.

Tam, gdzie będą się mnie pytali "skąd to wiesz, że słuszne jest to, co głosisz?", odpowiem "wiedzy pewnej nie mam, mam jedynie przekonanie, iż znane mi alternatywy są gorsze"
ale to wcale nie znaczy, że lepszych alternatyw w ogóle nie ma, jako że przecież ja mogłem ich nie rozpoznać, nie wpaść na ten akurat pomysł
a także nie znaczy to, że mój pomysł na odsiewanie alternatyw jest doskonały
mogłem się pomylić i zapewne niejeden raz się pomyliłem i pomylę
nie mam żadnej pewnej wiedzy i do żadnej takowej pewnej wiedzy też nie aspiruję
a jeśli ktoś uważa taką postawę za mało wiarygodną, niepasującą do jego poczucia sensowności, to niech wiarygodność moich osądów po prostu odrzuci
ja nie będę miał do takiej osoby o to pretensji, choć będę uważał, że taki ktoś odrzuca tę bardziej obiecującą metodologię myślenia i poszukiwania sensu rzeczy.

Michał Dyszyński 26.04.2024

Michał Dyszyński

Metodologia ustalania prawdy, uznająca, iż do prawdy dochodzimy ścieżką doskonalenia rozumienia spraw, nie da się pogodzić z metodologią, która zakłada, iż jakieś sformułowania podane na start już stanowią ideał prawdy sam w sobie.

Tego się nie da pogodzić, bo owe podejścia są swoim dokładnym logicznym zaprzeczeniem!
Jeśli w metodologii doskonalenia paradygmatem jest "do prawdy dochodzimy doskonaląc wcześniejsze przekonania", zaś dla metodologii prawdziwości absolutnej i danej na start, paradygmatem jest "należy zachować startowe sformułowanie danej idei bez żadnych zmian", to mamy dokładnie odwrotne znaczenia.
Nie da się czegoś zmieniać nie zmieniając tego, albo nie zmieniać, zmieniając to.

W metodologii doskonalenia przekonań, prawdy się właściwie nie broni!
Obrona przekonań w ogólności jest błędem metodologicznym, logicznym. Choć...
chyba trzeba to zrobić wyjątek dla sytuacji szczególnej - PRZEDYSKUTOWANIA ROBOCZEGO STWIERDZENIA. Dyskusje typu debaty (jak np. debata oksfordzka) są z zasady odnoszące się do jakiegoś ROBOCZEGO problemu, są wyizolowaniem jakiejś epistemicznej sytuacji, są rodzaj gry pomiędzy uczestnikami. Taka gra odbywa się według ustalonych reguł, stanowiąc rodzaj myślowych symulacji, opartych o ideę starcia się przeciwnych tendencji. Przy takim założeniu obrona przekonań jest na miejscu - bo stanowi element gry.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Badanie spraw, zasięganie informacji domaga się DELIKATNOŚCI.
Myślę o postępowaniu "delikatnym" w znaczeniu POWSTRZYMANIA SIĘ OD WSZELKIEJ NIEKONIECZNEJ SPRAWCZOŚCI, czy innej formy ulegania odgórnym sugestiom.

Fizyk dobrze wie, że każdy pomiar w jakimś stopniu zaburza mierzony stan układu. Woltomierz, aby zmierzyć napięcie, pobierze sam pewną ilość prądu z obwodu, a co za tym idzie zmierzy nie tyle napięcie układu w trakcie jego osobnego działania, lecz jego zmienioną postać, zmierzy napięcie z włączonym woltomierzem.
Mierząc szybkość lotu ptaka w ten sposób, że doczepimy mu do nóg nadajnik GPS zmierzymy tę szybkość nie w postaci natywnej, lecz szybkość lotu ptaka z obciążającym go urządzeniem GPS.
To, że pomiar zaburza mierzoną sytuację jest jednym ze sposobów interpretowania zasady nieoznaczoności Heisenberga. Bo ponieważ informację z układu zawsze pobiera się za pośrednictwem jakiegoś kwantu energii, to nie widać możliwości uzyskania tej informacji inaczej, jak zaburzając układ, a więc zmieniając też i samą mierzoną wielkość, która przez tę właśnie zmianę staje się inna, niż była przed pomiarem, często nie wiadomo w jakim stopniu inna.
Podobnie jest z poznaniem w ogólności, wręcz podobnie jest z definiowaniem problemów. Ustalając określone ramy problemu, zadając pytania w jakimś konkretnym języku, "ustawiamy logicznie" dany problem pod te pytania i pod ten język. Samo zadanie pytania, rzucone w przestrzeń komunikatów społecznych staje się nieraz postacią manipulacji, którą niektórzy potrafią się bardzo przebiegle posługiwać. Oto można zadać komuś pytanie: czy mógłbyś ukraść coś z firmy?...
Zapytany może nie wiedzieć, w jakim znaczeniu jest rozumiane owo pytanie, a są tu różne rozumienia:
- czy ma fizyczną możliwość takiej kradzieży (choć ze względu na swoją uczciwość nigdy by się do kradzieży nie posunął).
- czy dopuszcza taką opcję również w obszarze świadomych decyzji, czyli czy chodzi o to, że nie miałby moralnych oporów przed kradzieżą?...
Jeśli zapytany odpowiedziałby "tak, mógłbym", bo rzeczywiście ma możliwość dostępu do tego, co dałoby się ukraść, zaś potem ta odpowiedź zostałaby uznana za deklarację o braku oporów moralnych przed kradzieżą, to samo zadanie pytania i w pełni uczciwa na nie odpowiedź okazałaby się formą oskarżenia owej osoby. Manipulować opinią publiczną da się tylko stawiając problemy, nie trzeba od razu stawiać twardych tez. Postawienie w wątpliwość wiele razy "czy może obcokrajowcy nie są przestępcami?" naturalnie uwrażliwi pytane osoby na przestępczość obcokrajowców, a w mniej świadomych swoich naturalnych emocjonalnych odruchów osobowościach wzbudzi to lęk. Samym stawianiem pytania można zmanipulować opinię publiczną, składającą się z osób, które NIE DOJRZAŁY DO UŚWIADOMIENIA SOBIE, MIMOWOLNYCH ODRUCHÓW EMOCJONALNYCH.
Niewiele osób chyba jest na tyle zdolnych do autorefleksji, na tyle już uświadomionych w zakresie funkcjonowania w nich bezwiednie pojawiających się odczuć, że potrafi oprzeć się manipulacjom za pomocą samego stawiania problemow przed oczy.
Wolność rozumu trzeba sobie wypracować, w pewnym sensie wydrzeć ją emocjom, które są podatne na manipulację.
A jednocześnie oznacza to, że ci, którzy nie chcą manipulować ludźmi - nawet bezwiednie, nawet mając dobre intencje - muszą się mocno starać, aby używać w komunikacji sformułowań NICZEGO NIE SUGERUJĄCYCH Z GÓRY.

Michał Dyszyński