ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Stawiam niniejszym problem analityczny - jaką rolę w rozumowaniu, w tworzeniu obrazu rzeczywistości w umyśle pełni aspekt posłuszeństwa?...
- W odpowiedzi od razu, jako pierwsze, pojawia się pytanie: ale pytamy o posłuszeństwo jak rozumiane?

Bo można rozumieć posłuszeństwo ogólnie, czyli np. także w kontekście "posłuszeństwo zasadom, przykazaniom", może nawet jest też i "posłuszeństwo idei", a można też wiązać posłuszeństwo raczej (albo bardziej; niektórzy wyraźnie taką mają preferencję) z PODPORZĄDKOWANIEM PERSONALNYM. O które zatem (bardziej) chodzi?...
Są to ZNACZĄCO RÓŻNE (w pewnych aspektach wręcz przeciwstawne) rodzaje "posłuszeństwa".
W rozumieniu bliskim gloryfikowania władzy i lojalności wobec grupy "posłuszeństwo" zwykle jest właśnie rozumiane jako nie tyle skupienie się na realizacji jakiegoś celu, ile na postawie wyczekiwania i bierności, aż władza, przywódca wyda dyrektywę, co dalej robić.
Zupełnie inaczej (przeciwstawnie) wygląda idea posłuszeństwa idei, ogólnemu nakazowi sformułowanemu na płaszczyźnie ideowej. Tutaj, skoro nie ma konkretnego władcy, który mógłby czegoś żądać, posłuszna osoba będzie zmuszona SAMA USTALIĆ podstawowe aspekty ze swoim posłuszeństwem zwiazane:
- zakres i samo rozumienie posłuszeństwa (czego ono dotyczy)
- sposób, jak w konkretnej sytuacji posłuszeństwo ma się przejawić
- metody weryfikowania, czy posłuszeństwo doszło do skutku.
To wszystko, w przypadku posłuszeństwa idei osoba musi zrealizować sama, a więc (w przeciwieństwie do posłuszeństwa władzy) bierność tutaj nie wchodzi w grę.

W dalszych rozważaniach chciałbym skupić się na tym drugim rodzaju posłuszeństwa - posłuszeństwu ideom, wzorcom, przykazaniom. Ich wdrożenie w życiu domaga się od osoby, która chce być owemu czemuś posłuszna, aktywności poznawczej, analizowania związków pomiędzy ideą o życiem i światem. Trzeba ustalić, gdzie się daje owo posłuszeństwo realizować i jak to robić. Jeśli wykluczamy na tym etapie mieszanie posłuszeństw, czyli z góry zakładamy, iż żadna władza ani autorytet nam w tych ustaleniach nie pomogą, to posłuszeństwo idei trzeba będzie określić samodzielnie.