ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Patrząc z perspektywy ponad 60 lat mojego życia, trudno jest mi nie związać sprawczości, czy spełnienie w tym życiu z jakąś formą zarządzania, czy ogólniej odniesienia się do energii życiowej.
Słowo "energia" tutaj w ogóle jest słabo zdefiniowane. Nawet w fizyce właściwie nie ma dobrej definicji - dobrej, czyli jakoś odnoszącej się do pojęć podstawowych, a nie po prostu ad hoc wyliczania zjawisk, z którymi się wiąże, w dużym stopniu arbitralnie ideę energii.

Aktualnie, na wskutek wojny na terenie Ukrainy i problemów z dostępem do surowców energetycznych mamy problem z dostępnością energii nawet na poziomie państw. To samo w sobie trochę ilustruje z jednej strony czym jest energia, a z drugiej jak się objawia jej brak, czy nadmiar.
Energia bowiem jest dobrem, które może być zarówno a braku, jak i nadmiarze. Dotyczy to zarówno energii elektrycznej w systemach, jak i w organizmie, a nawet psychice. Nadmiar energii w świecie materialnym objawia się zniszczeniem, wybuchem, przepaleniem obwodów. Jej brak skutkuje brakiem kontroli, możliwości działania.
W organizmie za energię odpowiadają mitochondria. Zaburzenia w mitochondriach, np. spowodowane infekcjami chłamydią, czy inną formą destrukcji, będą objawiały się spadkiem aktywności organizmu, a także innymi objawami chorobowymi.
Energia psychiczna jest jeszcze mniej zbadanym fenomenem. Raczej operuje się w tym kontekście owym pojęciem na poziomie intuicyjnym, opisując odczucia - że ktoś się czuje, że ma energię, a ktoś inny jest zmęczony i energii mu brak.

Wszystkie te konteksty użycia idei energii są związane z jakąś postacią KONTROLI. Mając energię możemy kontrolować aspekty rzeczywistości. Brak energii, albo utrata kontroli nad tej energii przepływami, powstawaniem, rozpraszaniem będzie dawał skutek w postaci dezorganizacji, uniemożliwienia działania celowego, realizacji jakichś zadań.

Czym jest zatem - już w tak najbardziej ogólnym zdefiniowaniu - energia?
Ja bym ją określił jako:
Energia - czynnik ogólny nieodłącznie związany ze zjawiskiem ZMIAN w systemie, w szczególności niezbędny do zainicjowania takich zmian celowych, wynikających z woli obserwatora.
Tam gdzie są zmiany, przemiany, przekształcenia tam też będzie jakaś postać energii.

Michał Dyszyński

Ciekawe byłoby ustalenie skąd bierzemy naszą energię psychiczną?
Czym energia psychiczna jest?...
Dlaczego jedni tej energii mają dużo, a inni są jej pozbawieni, walczą z niepewnością siebie, często depresją, brakiem chęci do działania?

Myślę, że wiele mają tu do gadania neuroprzekaźniki, feromony, hormony, receptory i w ogóle cała ta mózgowa fizjologia. Ale niezależnie od niej dostrzegam jakiś czynnik duchowy, coś związanego z obrazem świata, jaki w sobie wypracowaliśmy, z doświadczeniem życiowym, wypróbowanymi metodami zdobywania samokontroli, doprowadzania się do równowagi po życiowych ciosach. Ludzie, którzy zdobyli dobre doświadczenie zarządzania swoja psychiką, mają tu przewagę nad tymi, którzy wszelką postać swojej energii i równowagi psychicznej biorą niemal wyłącznie z warstwy biologicznej swojej natury.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Z moich doświadczeń wynika, że energii można mieć zarówno za mało, jak i nadmiar. To z resztą nie jest jakieś wyjątkowe odkrycie, bo nie tylko ja tak twierdzę. Cierpienie może człowiekowi sprawiać zarówno jedna, jak i druga skrajność, co z resztą dane mi było doświadczyć.
Nadmiar nierozładowanej energii psychicznej "rozwala" człowieka indukującym się niepokojem, rozdrażnieniem, poczuciem niekreślonego rodzaju złości na wszystko. Stan bliski temu można dość łatwo uzyskać pijąc kilka bardzo mocnych kaw, poprawiając herbatą "siekierą", a jak to nie da efektu, to jeszcze jakimś energetykiem. A nie jest to stan przyjemny.
Z drugiej strony osoby z chorobą afektywną dwubiegunową dobrze się czują w fazie maniakalnej, też wysoce energetycznej. Wynika to z faktu, że wysoka energia najczęściej generuje w emocjach optymizm. Ten optymizm słodzi oceny świata i własnej w nim roli.
Ale można mieć energii na tyle za dużo, że zaczyna ona niszczyć organizm i psychikę.

Duży brak energii psychicznej zwykle objawia się depresją, pesymizmem, często pragnieniem odcięcia się od ludzi i świata. Człowiek nie ma ochoty podejmować wyzwań, nic go nie cieszy. Spada przy tym wydolność, zadania wykonywane są gorzej, inteligencja też się zmniejsza. W skrajnych przypadkach ludzie mają myśli samobójcze.

Od czego najbardziej zależy to, czy mamy tej energii brak, nadmiar, czy jest ona na z grubsza średnim poziomie?...
- Chyba największy (w populacji) wpływ mają na to geny i zdrowie.
- Zdarzenia życiowe dokładają swoje.
- Pewna umiejętność zarządzania energią też jest w stanie niejedno tu zmienić. Skuteczne często okazują się: zmiana diety, ćwiczenia fizyczne, joga.

Chińska tradycja i medycyna opiera się o koncept energii chi. Wielu ludziom chińskie ćwiczenia pomagają w odzyskaniu energetycznej równowagi i poprawę dobrostanu życia. Nie słyszałem o jakiejś dobrej zachodniej teorii energii psychicznej. Tzn. ściślej, to nawet nie tak mało tych teorii na zachodzie da się znaleźć, ale żadna nie stała się jakoś główną, ani też nie doczekaliśmy się jakiejś uznanej naukowo wersji takowej teorii. A szkoda... :think:

Michał Dyszyński