ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Od jakiegoś czasu uważam władzę za najbardziej podstawowe, najważniejsze narzędzie zła. W ujęciu religijnym byłoby narzędzie zła osobowego, czyli diabła, w ujęciu ateistycznym władza jest po prostu emanacją tego co wyjęte z szerszego kontekstu i aktywnie sprzeciwiającego się rozwojowi duchowego osób.
Władza, przemoc, ignorowanie innych ludzi pojawia się w zasadzie wszędzie tam, gdzie dokonywane było zło - w masowych morderstwach, wyzysku ludzi, tłamszeniu wolnej myśli.
Jednak myliłby się ten, kto uważałby, że wystarczy zła władzy pozbyć się prostym zaprzeczeniem - eliminacją wszelkich form nadzoru, czy anarchią. Problem z władzą jest, niestety, głębszy - ona sięga nie tylko w wymiar społeczny życia, ale także w ten głęboko osobowy, w nasze jestestwo. Gdyby wszelką władzę po prostu teraz znieść, to by szybko jej miejsce zajęła inna forma przemocy - choćby przemoc naszej natury, naszego lenistwa, głupoty. Paradoksalnie, władza, choć jest głównym narzędziem i zwiastunem zła, jest też trudnym do zastąpienia wskaźnikiem naszej własnej słabości, niewłaściwej hierarchii myśli, celów życiowych. Dlatego właściwie ta władza, jaka jest, jest ludziom potrzebna do tego, aby mieli o czym myśleć, z czym walczyć, czemuś się przeciwstawić, bądź - odwrotnie - ulec, a potem skonfrontować się z efektem tej uległości. Gdyby władzę ludziom zabrać, to większa część z nich pewnie pogrążyłaby się lenistwie, albo przynajmniej w błogim minimalizmie. Część osób w ogóle poczułaby się emocjonalnie i psychicznie zagubiona - to te osoby, które już teraz szukają sobie otoczenia z silnym środowiskiem władzy - np. środowisko wojska, policji, czy silnej formalizacji stosunków w grupach przestępczych. Dla niektórych ludzi władza jest swego rodzaju ochroną przed nimi samym - bo jeśli człowiek ma problem z panowaniem nad sobą sam, to w sposób naturalny szuka czegoś zewnętrznego, bo jakoś dodatkowo będzie budowało jakieś granic, utrzymywało destrukcyjne impulsy na wodzy. Tacy ludzie szukają jasnych, silnie zarysowanych reguł w życiu. Bez nich, czego słusznie się obawiają, mogłyby im puścić hamulce, mogliby zrobić (i często by to robili) czego później bardzo by żałowali.
Jeszcze inni ludzie bez władzy poprzestaliby na tym co minimalne, nie wydobyliby z siebie ukrytych zasobów dobra, wspaniałości własnej natury. Bo nie byłoby okazji, bo świat zbyt dobry nie dawałby im wyzwań. Oni też potrzebują zła władzy - aby przekonać się, że są czymś więcej, niż dobrym dopasowaniem do tego co zastane.
Wreszcie władza jest jakoś potrzebna tym, którzy są zbyt pyszni, aby poznać pełną prawdę o sobie, a zbyt słabi, aby się przeciwstawić naciskom zła. Tu władza musi utrzeć im nosa, musi rzucić ich na dno upodlenia, tam gdzie przekonają się, kim są naprawdę. Bo prawda kim się naprawdę jest, jest ostatecznie cenniejsza, niż (przejściowe, miejmy nadzieję...) uniknięcie koszmaru nędzy własnego jestestwa.
Na aktualnym poziomie rozwoju ludzkości nie da się więc wyeliminować władzy, przemocy. Czyli nie da się wyeliminować zła. Choć z tym złem trzeba walczyć, a nie akceptować je na zasadzie "bo przecież być musi". Zła nam w świecie nie zabraknie, nie musimy bać się, że za bardzo go usuniemy. Bo w obliczu słabości naszej natury, zło zawsze znajduje jakąś furtkę, jakieś boczne dojścia do naszych słabości - jak pokonamy przemoc bezpośrednią, to powstanie ukryta przemoc oparta na manipulacji, budowaniu atmosfery leku, fałszu. Polska zrzuciła (wyraźne, określone) zło komunizmu. Ale szybko okazało się, że zło widomej znienawidzonej złej władzy, daje się sprawnie zastąpić zestawem środków bardziej subtelnych - manipulowaniem opinią publiczną, graniem na najniższych instynktach, podsuwaniem wygodnych półprawd, które ostateczne okazują się niszczące. Za komuny władza była zła, ale przynajmniej nikt nie manipulował ludźmi wciskając im lichwiarskie pożyczki, które doprowadzą ich do ruiny. Co prawda nie było wolności słowa, ale też nie było tak skondensowanego zalewu (w mediach) słów pustych, jałowo grających na emocjach, siejących w umyśle chaos. Ten chaos ostatecznie stoi na straży tego, aby ludziom trudniej było rozeznać się w sprawach podstawowych - czyli kim są, co jest w życiu ważne.
Religia chrześcijańska postuluje, że w Królestwie Niebieskim "zostanie pokonana wszelka zwierzchność". Oznaczałoby to, że w owym Królestwie ludzka natura zostanie naprawiona do takiego poziomu, ze władza stanie się niepotrzebna. Jaki mógłby to być stan?
- Wg mnie byłby to stan, w którym po pierwsze człowiek stałby się na tyle silny wewnętrznie, że typowe wewnętrzne ograniczenia (zniechęcenie, lenistwo, irytacja, frustracja, nałogi, namolne szukanie spełnienia poprzez poniżanie innych itp.) zostaną zepchnięte do dalekich zakątków jaźni i nie będą już rzutowały na działania ludzi. Taki udoskonalony duchowo człowiek robiłby to, co uważa za słuszne. Jednocześnie jednak umiejętność rozpoznawania dobra przez tego człowieka też musiałaby ulec istotnej poprawie. A w szczególności na zdecydowanie wyższy poziom musiałby wznieść się szacunek wobec innych istot myślących. Ten szacunek wykluczałby stawianie spraw na płaszczyźnie przymusu, władzy, przemocy. Po prostu żaden człowiek nie chciałby się wewnętrznie dowartościowywać czyjąś krzywdą, poniżeniem. W takich warunkach władza nie miałaby racji bytu.
W aktualnym świecie władza jest jednocześnie narzędziem zła, ale także wymusza w ludziach chodzenie po ścieżkach, których by sami nie wybrali. Te ścieżki są im jednak często potrzebne, aby poznać samego siebie, aby skonfrontować swoje jestestwo z realiami dokonanych wyborów. Przechodząc przez ów czyściec bólu, lęku, słabości, człowiek ostatecznie będzie w stanie sformułować kluczowe pytania dotyczące swojego ja - kim jestem? Co jest dla mnie naprawdę ważne? Co jest tylko złudzeniem, a co trwałym budulcem mojego jestestwa?
Dlatego, choć władza jest najważniejszym narzędziem widomego zła, to jest jednocześnie najważniejszym narzędziem doskonalenia się i duchowej przemiany człowieka. Tego nie da się rozdzielić.

Gregorio

Zasadność eliminacji władzy z przestrzeni społecznej można uzasadnić na mocy dwóch aksjomatów:
aksjomatu o nieagresji i aksjomatu o samoposiadaniu. Próba zaprzeczenia któremus z tych aksjomatów kończy się paradoksem samoodniesienia. Z owych dwóch aksjomatów można natomiast wyprowadzić konieczność własności prywatnej i umów zawieranych dobrowolnie.
A taką rzeczywitośc da się juz urealnić, pomimo że nie mamy gwarancji, że owa etyka społeczna oparta o moc tych dwóch aksjomatów będzie zawsze realizowana. Państwo skąds musiało się w końcu narodzić, a w mojej opinii jest to rezultat ścierania się dwóch sił w dziejach ludzkosci tj. instynktu i kultury. Gdy na bezludną wyspe wrzucimy 3 tubylców to na pewnych wyspach wygra siła instynktu, w której dwóch tubylców uczyni trzeciego - najsłabszego tubylca - swym niewolnikiem, ale na innych wyspach wygra siła kultury, w których trzech tubylców postanawia żyć w zgodzie z prawem natury wpisanym w ich dusze, w których muszą się urzeczywistnić dwa wspomniane przeze mnie aksjomaty libertarianskie. Trudno sobie wyobrazić bardziej uniwersalne prawo, spontanicznie akceptowalne niż te przywołane przeze mnie w postaci owych 2 aksjomatów.
To tak pokrótce, na zaczepke...

Michał Dyszyński

luzik

Michale, wyszło mi z tego co napisałeś, że władza jest najważniejszym orężem zła i dobra zarazem.

Michał Dyszyński

luzik

A ja się waham. Nie wiem co jest lepsze i co bym chciała.
Popierałabym rękami i nogami władzę mądrą i sprawiedliwą, ale do tej pory spotkałam tylko głupią i okrutną.
Może prawo silniejszego było by jednak lepsze, bo przewidywalne?
Chociaż człowiek to prawo silniejszego stosuje wobec zwierząt, wykorzystując je barbarzyńsko.

Michał Dyszyński

luzik

Michał Dyszyński

luzik

A czymże różni się manipulacja "Władzy" od manipulacji łzawej cwaniary?
Czy to, że poddaję się manipulacji "Władzy: świadczy o tym, że nie mogę być mądra?

Mirosław Galczak

Pan Michał Drzyciński

Pierwsze piętro Kretowiska.

Witam młodszego wiekiem Kolegę z pietra wyzej Kretowiska !
Z zainteresowaniem przeczytałem Twój artykuł i Wasza ciekawą dyskusje z Madame Luzik. Wydawać by się mogło, że ja agnostyk od sześćdziesięciu lat powinienem być zdecydowanym Twoim Teisty przeciwnikiem..
Tak się złożyło, że pochodzę z katolickiej tak zwanej inteligenckiej rodziny. Tak się również dla mnie złożyło, że edukacje zdobywałem w/g programu jeszcze międzywojennego: cztery klasy gimnazjum + dwie klasy liceum i to o profilu humanistycznym a więc z: łaciną i propedeutyką filozofii, oraz logiki.
Tak się również złożyło, że zamiast jakiegoś kierunku humanistycznego studiowałem ekonomie.
Również uczestniczyłem w swoim warszawskim okresie w wykładach prof. Kotarbińskiego

Piszesz, że Jesteś teistą czyli Wierzysz w istnienie Boga, bogów no i oczywiście bogiń, czyli osób ingerujących w losy świata, których dziełem ten świat jest, którzy są sprawcami wydarzeń itp. Itd.
Ok. ! Religiami teistycznymi są : chrześcijaństwo, judaizm, islam.
We wszystkich religiach zarówno o charakterze teistycznym jak i poza teistycznym (Madame Luzik do religii po za teistycznych należy np. buddyzm, konfukcjonizm…..) istnieje coś co określamy dogmatyzmem.
Dogmatyzm jest według mnie typowym ograniczeniem wolnośc

Myślę, że zgodzisz się mój Sąsiedzie,, że zarówno w PRL jak i ZSRR nie istniał system komunistyczny. Nie istniał również zgodny z definicją socjalizm.

Myśle, że dzisiejszy konstytucyjny zapis, że jesteśmy krajem demokratycznym nie odpowiada definicjom O tym kiedyś potem.

Trafny jest chyba refren z operetki Strasa:
„Wielka sława to żart,
Książe błazna jest wart.
Złoto toczy się w krąg,
Z rąk do rąk, z rąg do rąk”.

Piszesz również, że w PRL nie było wolności> W KC PZPR istniała sekcja, która zbierała i propagowała dowcipy polityczne a oto poniżej jeden z nich:
Na granicy polsko c czechosłowackiej spotykają się dwa psy. Ten polski: skudlony, brudny, pogryziony, bez obroży. Ten czechosłowacki czyściutki, wyczesany z obrożą z jabloneksu..
Postanowiły, że na tydzień się zamienią :polski pójdzie do Czechosłowacji a czechosłowacki do Polski. Po tygodniu spotykają się w tym samym miejscu. Diamentalnie zmienił się ich wygląd. Polski czyściutki , wyczesany z obroą z jabloneksua czechosłowacki brudny, skudlony pokaleczony i beż obroży ale radosny i zadowolony:
>polski popatrzył na niego i i mówi: bracie jak ty wygladasz i z czego się tak cieszysz ?
Czechosłowac ki mu odpowiada : koleś ale com się naszczekał, tom się naszczekał !

Polska miała opinie: Najweselszego baraku w gułagu radzieckim

Pozdrawiam Mirosław Galczak

Michał Dyszyński

Gregorio

Jesli rozprawiamy z perspektywy etyki polityczno-spolecznej to oba wymienione przeze mnie aksjomaty - nawet jesli w istocie byłyby mrzonką - są jedynym, uniwersalnym punktem wyjscia. Żeby móc w ogóle rozprawiąc o systemie polityczno-społecznym należy najpierw korzystać ze swojego prawa do samoposiadania!
Odebranie komuś prawa do samoposiadnia w imie realizacji jakichś ideii politycznych z góry przekreśla jakąkolwiek uniwersalność takiego procederu i jest związane z jakimś partykularyzmem (bo osoba która przepycha jakąs ideę polityczną nie zgodną z aksjomatami, musi najpierw zmusić inne osoby które nie podzielają tejże koncepcji do przyjecia jej ideii i całej aksjologii jaka się za tym skrywa). Aksjomaty są więc najlepszym możliwym kompromisem, których może domagać się każdy człowiek działający (świadomie lub mniej świadomie). Tak więc człowiek działający świadomie z konieczności musi bazować na prawu do samoposiadania, pytanie czy mamy etyczne prawo do odebrania komuś prawa do samoposiadania? Moim zdaniem nie da się tego etycznie uzasadnić, bo aby to umożliwić, musielibyśmy dysponować prawdą absolutną. Tak więc próba złamania aksjomatu o samoposiadaniu jest zawsze związana z apodyktyczną manifestacją jakiegoś ego, które nie potrafi znieść sytuacji, że działania innych ludzi nie dopasowują się do jej perspektyw i legitymizuje w ten sposób przemoc, aby zmusić ludzi do postepowania wedle swych widzimisie. Ten zabieg nie tylko związany jest z agresją, ale z pewną postawą traktowania jednostek w sposób intrumentalny niczym bezosobowe kulki bilardowe (środki do celu). Dochodzi tu do pewnej depersonalizacji osoby ludzkiej, gdyż odzieramy jej z najważniejszego składnika osoby ludzkiej jaką jest wolność wyboru w kreowaniu własnej przestrzeni egzystencjalnej.

Osobiście nie spotkałem bardziej spójnej i uniwersalnej etyki jak deontologia tych dwóch aksjomatów libertarianskich. Ludzie mają tendencje do maksymalizowania powinności i celów uniwersalnych, jednakże im więcej ich jest tym trudniej jest pomieścić wachlarz przeróżnych aksjologii jakie wytworzyła ludzkość. A więc próba przepchniecia ich w postaci jakiegoś systemu politycznego jest zawsze rodzajem partykularyzmu! Libertarianizm deontologiczny ogranicza ten partykularyzm do koniecznego minimum.

Co do aksjomatu o nieagresji to nie chodzi tu o ocene agresji samej w sobie i zupełnej jej eliminacji ze społęczeństwa. Chodzi jedynie o stworzenie jasnych reguł, gdzie musi kończyć się nasza wolnośc działania, aby nie doprowadzić do nieustannego konfliktu i tym samym uniemożliwić na realizacje naszych wolności. Natomiast akt agresji w samoobronie lub jako wymiar kary jest jak najbardziej dopuszczalny w tej aksjomatyce.

Skąd możemy wyprowadzić uniwersalne prawo etyczne?

Osobiście uważam, że wyprowadzamy je na podstawie własnej introspekcji. Etyka, która spotykała się z powszechą akceptacją jest zawsze wyprowadzana z jakiegoś elementu samoodniesienia np. imperatyw kategoryczny Kanta lub chrzescijanskie prawo: ,,nie czyn blizniemu co tobie nie mile"). Niejaki Rawls w swojej ,,Teorii sprawiedliwości" przedstawił dośc ciekawe pojęcie ,,zasłony niewiedzy". Jest to sytuacja, którą rozpatrujemy w formie pewnych potencjalnych możliwości w jakich się możemy znaleść w przypadku zaistnienia określonych systemów politycznych, np. gdy rozpatrujemy jakiś reżim gdzie istnieje klasa panów i niewolników to "zasłona niewiedzy" odbiera nam pewnośc do której klasy będziemy należeć i tym samym pozwala obiektywnie ocenić dany ustrój. Jeśli uważamy, że przemoc państwa jest usprawiedliwiona to tym samym musimy wczuć się w sytuacje, kiedy ta przemoc będzie realizowała zasady, które są obce naszym wartościom. Tym sposobem dochodzimy do wniosku, że jedynym uniwersalnym prawem, w którym mogą się zmaksymalizować nasze cele i bogate spektrum naszych wartosci jest etyka oparta na aksjomacie o nieagresji i aksjomacie samoposiadania.
Nieprzypadkowo w praktyce politycznej libertarianizm jako jedyny system umożliwia innym koncepcjom politycznym na choćby częściową realizacje innych ideii np. słynne komuny zakładane masowo w 19 wiecznych Stanach.

Mirosław Galczak

Michale - Sąsiedzie !
! Dziś już Ci nie odpowiem na Twój post, muszę już iść spać ponieważ jutro rano jadę do Kliniki na badania. Być może po badaniach wypuszczą mnie do domu.
Wiesz ! Kiedyś ze swą Żoną potrafiliśmy dyskutować na bardzo różne tematy jak np.: "Wpływ księżyca na rozwój dorożkarstwa".

Pozdrawiam Mirek Galczak

Madame Luzik !
Nie opuszczaj nas w dyskusji !

luzik

Michał Dyszyński