ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Zagadnienie fiksacji, fobii, czasem wręcz zbliżającej się do poziomu paranoi jest opisywane w psychologii na wiele sposobów. Myślę, że większość ludzi się z tym problemem, w mniejszym, czy większym stopniu, zmaga. Oto coś im przesadnie zapada w pamięć, jakaś emocja wraca, pomimo że chcemy się jej pozbyć. Do tego, aby takim fiksacjom nie ulegać, aby się ich pozbyć, czasem niezbędna okazuje się wizyta u terapeuty, choć chyba też można sobie w znacznym stopniu z tym problemem radzić samodzielnie. Chciałbym tutaj zastanowić się nad mentalnym narzędziami do pozbywania się różnych mentalnych fiksacji, namolnych przywiązań do emocji i myśli.
Po co to?
- Głównie po to, aby zyskiwać sprawczość, kontrolę nad sobą i aby nie cierpieć. Cierpienia z tytułu zafiksowania się na czymś mogą być czasem naprawdę znaczące, czasem aż do poziomu prób samobójczych z tego tytułu. Sztandarowymi przykładami fiksacji będą: odrzucona miłość, niespełnione ambicje, pragnienie zemsty, silna zazdrość, fobie, gromadzenie śmieci, zakupoholizm itp. itd.
Ale jest też i taki bardziej "techniczny" poziom fiksacji, związanych z codziennym postrzeganiem - np. fiksowanie się na określonych przedmiotach, czy sytuacjach. Przykładowo znaczące wydarzenie z naszego życia potrafią przesterować nam postrzegania tak, że przestajemy być obiektywni. Np. młode matki zafiksowane na swoim dziecku będą wszędzie silnie postrzegały kwestie porodu, opieki nad dzieckiem, ludzie o silnych potrzebach seksualnych fiksują się na seksie. W zasadzie każda dziedzina, w którą jesteśmy mocno zaangażowani, potrafi przerodzić się w jakąś postać fiksacji na niej.
Czasem te fiksacje nie chcą się odczepić. Więc jest to swego rodzaju techniczna kwestia, jak sobie z tym problemem radzić. Ten wątek będzie poświęcony narzędziom mentalnym, które pomagają zwalczać fiksacje blokujące prawidłowość postrzegania i w konsekwencji wolność działania.
Co można by wymienić na start, jako narzędzie tego rodzaju?
1. Medytacja. Medytacja, poprzez skupienie na czymś, naturalnie odciąga uwagę od niechcianych innych skupień, a w tym właśnie fiksacji.
2. Zajęcie się inną aktywnością - np. sportem, angażującą pracą.
3. Przepracowanie fiksacji na pójście niejako w przeciwnym kierunku - zamiast skupiać się na odwracaniu uwagi od fiksacji, właśnie wchodzimy w tę fiksacje głębiej, a potem analizujemy powody, dla których się ona do nas aż tak mocno przyczepiła.

Przepracowywanie fiksacji polegać dalej będzie na "rozbrajaniu min" mentalnych, które w nas fiksacja zastawiła. Owymi minami są nieuświadamiane powiązania danej fiksacji z czymś, co nieraz traktujemy jako absolutnie niezbywalne dla naszej osobowości, jako coś, czego za żadne skarby nie chcemy się pozbyć. Jednak po głębszej analizie często okazuje się, że to powiązanie z czymś niezbywalnym w psychice jest tylko pozorne, że tak naprawdę można fiksację odpiąć od tego czegoś. Wtedy fiksacja jest rozbrajana i w końcu zanika.