ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Porywam się na zadanie, które prawdopodobnie mnie przerośnie - chciałbym jakoś zdefiniować, może jakoś określić, czym jest osoba.
Wątek blokuję, bo temat - akurat na sfinii - jest dla wielu bardzo drażliwy. Jest tu przynajmniej kilka osób, które przy poruszeniu kwestii osoby, wolnej woli i zbliżonych tematów, dostają jakiejś szczególnej złości, chęci zgnojenia osoby, która w ogóle takie tematy ośmieliła się poruszyć. Potem zaczynają się oskarżenia, ataki, złości - właściwie nie wiadomo o co, jakby się im nadepnęło na jakiś odcisk. Więc, aby przynajmniej tutaj nie dodawać do wątku różnych postaci hejtu, wątek blokuję.
Jeśli ktoś chciałby się MERYTORYCZNIE wypowiedzieć, to proszę się odezwać na priva, a ja takie wypowiedzi dołączę do wątku, zwykle ze swoją odpowiedzią (nie obiecuję tego na 100%, bo zbyt emocjonalnych, czy spamerskich komentarzy nie dodam). Kto zachce mi w tym zakresie zaufać, niech czuje się zaproszony do wysyłania mi odpowiedzi na priva, bądź w osobnym, odblokowanym wątku na moim blogu.
Postaram się być jak najbardziej merytoryczny, ścisły; co dla wielu może być obciążeniem przy czytaniu. Przepraszam z góry.

Czym jest OSOBA?
Moja osobista intuicja (nie absolutyzuję, swoich intuicji, więc proszę w ogóle cały temat uznać, za przekaz osobisty, a nie aspirujący do stwierdzania jakichś absolutnych prawd) widzi to w pobliżu:
- idei wolności
- idei rozumu, przetwarzania informacji
- idei odpowiedzialności
- indywidualności
- syntetycznego ujmowania złożonych aspektów
- obrony przed wytrącaniem z położenia równowagi, utrzymywaniem określonego stanu/statusu
Dużo tego...
A jeszcze to wszystko trzeba skleić w pewną całość.

Aby wytłumaczyć tę moją wizję koncepcji osoby właściwie dobrze byłoby wyjść od sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego. Dla laików w skrócie wytłumaczę to uczenie, jako zastosowanie pewnej szczególnej postaci programowania, polegającej nie na ścisłym, planowanym w szczegółach przez programistę przebiegu kalkulacji w komputerze, lecz stworzenie ogólnych ram traktowania danych, a następnie zapuszczeniu programu tak, aby sam sobie (w sposób, którego programista nie zna) wyszukał zależności w problemie, a następnie - bazując na pewnych wzorcach przygotowanych przez programistę - wybudować sobie schemat interpretacji danych. W ramach takiego schematu programy samouczące się mogą np. rozpoznawać obiekty/podobieństwa na zdjęciach, w próbkach dźwiękowych, wyszukiwać bardzo zaawansowane wzorce. Efekt uczenia się takiej sztucznej inteligencji jest praktycznie zawsze nie do zrozumienia ludzkim umysłem - działa to na zasadzie mechanizmu czarnej skrzynki: dane wchodzą, wynik powstaje, ale ludzie nie wiedzą na jakiej ściśle zasadzie ten wynik powstaje. Można się jednak przekonać, czy wynik jest satysfakcjonujący, czy nie - np. czy rzeczywiście twarze na zdjęciach rozpoznawane są poprawnie, z punktu widzenia ludzkich kryteriów. Trochę to przypomina ludzkie poznawcze działające instynktownie - też nie potrafimy wytłumaczyć w jaki sposób rozpoznajemy ludzi, brzmienia głosów itp. Tzn. daje się jakoś opisywać ludzkie twarze, ale sam opis słowny zwykle nie wystarcza, aby rozpoznać osobą w sposób zbliżony do pewnego.
Opis formalny jest w obu przypadkach niewystarczający dla pełnego opisu działania.

Ja osobiście ideę osoby widzę na podobieństwo BARDZO ZAAWANSOWANEGO rozbudowania idei, która legła u podstaw działania AI. Przez owo "zaawansowanie" rozumiem, że w pewnym momencie uruchamia się mechanizm uczenia, porównywania tego co do "programu" dociera. Przy czym o ile standardowa sztuczna inteligencja ma określony przez człowieka cel, to osoba ów cel musi znaleźć sobie sama!
Na początek jednak osoba startuje od pewnej bazy celów narzuconych. Są to cele, które stawia przed nami środowisko przyrodnicze, krótko mówiąc PRZETRWANIE, PRZEKAZANIE GENÓW, PRZEŻYCIE ŻYCIA W SPOSÓB JAKOŚ TAM SATYSFAKCJONUJĄCY. Owa ucząca się inteligencja na początek próbuje opanować:
- zaspokajanie głodu
- kontrolę swojego ciała
- rozpoznawanie otoczenia
- unikanie zagrożeń
- itp.
później
- zdobywanie pozycji w grupie
- osiąganiu życiowych sukcesów
- zdobywaniu partnerów, sojuszników do różnych zadań
itp.
Schemat rozwiązywania tych wszystkich problemów jest bardzo podobny do tego, jak funkcjonuje AI w uczeniu maszynowym - tzn. myślący umysł "pobiera próbki" z otoczenia, starając się zoptymalizować swoją analizę na określonych celach. Tymi celami jest np. przygotowanie smacznego posiłku, zdobycie przychylności upatrzonej osoby, zarobienie pieniędzy, zorganizowanie sobie odpoczynku, rozrywki itp.
Wszędzie jest
1. coś na wejściu - jakiś zestaw rozpoznań rzeczywistości
2. cel do osiągnięcia - jakieś poczucie tego, co się chce
3. zestaw decyzji, działań
4. coś w efekcie - jakiś zestaw rozpoznań stanu, który powstał w ramach działań.
Każdy umysł, stając się osobą, uczy się jakoś w indywidualny, niepowtarzalny sposób tego, jak postępować, jak myśleć, jak zarządzać zasobami pamięci, aby osiągać swoje cele. Same cele też ulegają tu zmianie, są przetwarzane przez cele wyższego rzędu - w szczególności takim nadrzędnym celem jest światopogląd ( (o ile oczywiście on się wytworzy, o ile osobą stać będzie na taką metarefleksję na temat samej siebie i tego, co myśli o świecie).
W tym kontekście warto zdefiniowac odpowiedzialność. Czym właściwie odpowiedzialnosć jest?
- Nieco pod innym kątem jest to po prostu SKUTECZNOŚĆ w osiąganiu celów. Człowiek jest odpowiedzialny w wychowaniu swoich dzieci, jeśli prowadzi tak to wychowanie, że dzieci wyrastają na dojrzałe, radzące sobie osoby. Człowiek jest odpowiedzialny, gdy cele, jakie sobie stawia, po prostu SĄ REALIZOWANE. Nieodpowiedzialność to po prostu nieskuteczność w realizacji tego, co się zadeklarowało, uznało itp.

To na początek. Dużo jest jeszcze do wyjaśnienia, ale nie wszystko da się naraz.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

W innym wątku Banjankri zadał dość interesujące pytanie: Dlaczego czujemy się świadomi?

Teraz więc ja spytam: Na czym polega ODCZUCIE świadomości?

Oto moja odpowiedź, którą tutaj chciałbym dodatkowo zachować.