ŚFiNiA

aszug · Dołączył: 07 Kwi 2008 Posty: 37 Przeczytał: 0 tematów

Boga nikt nigdy nie widział;
Jednorodzony Bóg, który jest na łonie Ojca,
ten [nam] opowiedział.
J 1, 18 (tłum. St. Mędala)

Bóg różni się od UFO czy yeti tym, że nie jest nawet potencjalnym przedmiotem poznania.
Terry Eagleton, agnostyk

Wśród argumentów przeciw istnieniu Boga pojawia się czasem ten związany z Jego niewidzialnością, a co za tym idzie - jak chcą jego zwolennicy - związany z niedostępnością Boga i całkowitą niepewnością człowieka w kwestii Jego istnienia. Argument ten ma kilka wersji i przybiera różne formy. Pomińmy tutaj dość infantylne i niezrozumiałe u dorosłej osoby żądanie, aby Bóg był widzialny i dostępny zmysłom, co rzekomo ułatwiłoby wiarę wszystkim tym, którzy czują do Niego sympatię, a także tym, którzy uczucia sympatii wobec Boga nie posiadają. Czasem zarzut ten przybiera nieco poważniejszą formę i brzmi mniej więcej tak: "Bóg, który się ukrywa i jest niedostępny naocznie dla swoich stworzeń, i który nie pozwala nawet czasem (lub choćby jednorazowo) dać się poznać człowiekowi w sposób pozbawiony wątpliwości, tak, aby mógł on już zawsze w Niego wierzyć, a ściślej wiedzieć o Nim, uwalniając się od wiecznego błądzenia i kryzysów wewnętrznych - taki Bóg nie może kochać człowieka prawdziwie. Nie może, ponieważ nie dba o niego i nie chce zrobić dla niego tego, co zapewne zrobiłby każdy, dla kogo człowiek miałby odrobinę większe znaczenie, niż żadne. Bogu nie zależy więc aż tak na człowieku, innymi słowy nie kocha On tak człowieka, jak mówi o tym Biblia i jak uczy judeochrześcijańskie orędzie, dlatego jest w stanie pozostawić człowieka na pastwę aż takiej niepewności i szukania po omacku (zakłada się przy tym, błędnie, że niewidzialność Boga, a więc Jego niematerialność i transcendencja, uniemożliwiają jakiekolwiek wiarygodne poznanie Jego osoby i bytu)".
Sugeruje się ponadto, że Bóg wymaga od człowieka ślepej wiary, nie zostawiając żadnych wyraźnych lub zobowiązujących śladów, po których można do Niego dojść. Wierzysz po prostu lub nie. Ci, którzy ślepo ryzykują, są błogosławieni "albowiem nie widzieli, a uwierzyli" i będą za ten ślepy i arefleksyjny skok wiary odpowiednio nagrodzeni. Według tego stanowiska im mniej masz powodów do wiary w Boga, tym większą twoja wiara ma zasługę oraz wartość.

W tym poście nie zajmę się tym ostatnim przekonaniem, które jest skutkiem elementarnego braku orientacji w kwestii tego, o co chodzi w wierze religijnej oraz ściślej, w wierze chrześcijańskiej.
Ślepa, nie posiadająca żadnych uzasadnień, ani przesłanek wiara, która decyduje się na krok "uwierzenia", aby zagwarantować sobie w razie czego życie wieczne i aby móc być uznanym przez Boga za "swojego" pod koniec życia (w przypadku, gdyby okazało się, że istnieje) - taka wiara jest zupełnie obca biblijnemu i teologicznemu jej pojęciu. Jest wręcz moralnie naganna. Posiada cechy przewlekłego, rozciągniętego w czasie egoistycznie umotywowanego (a więc grzesznego) aktu, który bez nawiązania relacji z Bogiem oraz dystansując się do treści Objawienia otrzymanego od Niego (w tym przykazań i nakazów moralnych), próbuje uzyskać dla siebie pewne dobra.
Wiara, która nie jest rozumna (a więc taka, która nie jest aktem w pełni osobowym, wolnym, odpowiednio umotywowanym), jest według teologii chrześcijańskiej aktem niegodnym człowieka. Jest również aktem uwłaczającym Bogu jako godnemu wiary rozumnej, świadomej i wolnej (skoro Bóg nie jest bytem irracjonalnym, sprzecznym i dowolnym, o jakichkolwiek cechach, które można sobie zażyczyć, to sprowadzanie wiary do aktu dowolnego, nieuzasadnionego i nisko umotywowanego, np. lękiem przed śmiercią lub nadzieją nagrody, odbiera Jego przymiotom, a także dziełom uczynionym dla człowieka, których wartości ten ostatni nie rozważa przy wyborze wiary, należną godność).

Teza mówiąca o tym, że Bóg oczekuje ślepej, najlepiej nierefleksyjnej wiary, której człowiek nie potrafiłby uzasadnić przed pierwszym lepszym przechodniem pytającym go na ulicy o powód wiary, jest całkowicie irracjonalna, niebiblijna i z punktu widzenia religii chrześcijańskiej jest czymś nie do obrony. Nikt czegoś podobnego nigdy nie nauczał, nie tylko w Kościele katolickim, ale w większości chrześcijańskich Kościołów (fideizm znany teologii nie polegał na aż tak radykalnej rezygnacji z rozumu i braku jakiejkolwiek wewnętrznej logiki wiary). Biblia oraz chrześcijańskie nauczanie mówią o wierze, której nie da się oddzielić od tego, kim Bóg jest i od Jego przymiotów, których przynajmniej podstawowe zrozumienie jest konieczne, aby wiara była aktem wolnym i świadomym. Przymioty te gwarantują też, że zawierzając Mu, chrześcijanin postępuje racjonalnie i że nie zostanie w swoich poszukiwaniach oszukany. Przyjmując założenie, że Bóg jest wierny, nieobojętny wobec człowieka (czyli, że współpracuje z człowiekiem w jego poszukiwaniu Go lub choćby odpowie na to poszukiwanie) i że nie mógłby go zwieść, przyjmując to założenie intuicyjnie lub poprzez analizę, można już później nie dokonywać za każdym razem podobnego procesu refleksji i analizy, ale powierzyć Mu siebie i zaufać, nie popełniając przy tym błędu. Wiara ta, a raczej zawierzenie (które nie może być tym samym nieświadome ani pozbawione refleksji), zakłada, że jest się przez Niego prowadzonym: poprzez Jego słowo zachowane w świętych pismach, przez otrzymane przykazania, wskazówki moralne i duchowe z tych pism pochodzące lub z oficjalnych dokumentów danego Kościoła, jak również przez rady ewangeliczne (czyli znajdujące się w Ewangeliach wezwania do doskonałości i propozycje takich dróg, nie mające jednak charakteru zobowiązującego) oraz np. duchowe natchnienia czy światło wewnętrzne, które są naturalnymi owocami obecności Ducha Świętego w wierzącym, jeśli prowadzi on aktywne i zaangażowane życie religijne.

Mając pewność odnośnie kompetencji wybitnego nauczyciela muzyki oraz odnośnie jego moralności, na której nie ciążą żadne cienie, mogę zaufać mu nawet wtedy, gdy wymaga on ode mnie rzeczy trudnych i niezrozumiałych na tym etapie rozwoju muzycznego dla mnie. Nie tylko mogę to zrobić, ale ten krok należy uznać za najbardziej racjonalny i zasadny. Jego poznanie, znajomość przedmiotu, jego doświadczenie i szerokość spojrzenia, daleko przekraczają moje możliwości czy umiejętności. On po prostu ma prawo wiedzieć lepiej i mieć rację. Nie uznając tego, nie godząc się na prowadzenie "w ciemności" (pamiętając, że mamy o nim poznanie dotyczące jego uczciwości, kompetencji i nieskazitelnej moralności), postępujemy mniej racjonalnie, mniej zasadnie i ostatecznie mniej owocnie, niż gdybyśmy zaufali mu i dali się prowadzić.

Podobnie jest z Bogiem. Wiedząc kim jest (Bóg nie może być jakikolwiek, jeśli istnieje, musi posiadać pewne przymioty, które wykluczają inne, więc przyjmując Jego istnienie, a tym bardziej istnienie Boga chrześcijan, można osiągnąć wstępne poznanie o dość wysokim stopniu prawdopodobieństwa, odnośnie tego kim Bóg jest, a kim być nie może; można po prostu w sposób pewny rozpoznać, czy jest On kimś, komu można zaufać i kto nas w żaden sposób nie zwiedzie (1, patrz przypis)), nie musimy na każdym kroku weryfikować Jego słów, obietnic czy rad udzielanych przez Objawienie (Objawieniem przez duże "O", w przeciwieństwie do objawień prywatnych, określa się w teologii przekaz zawarty w Piśmie Świętym i Tradycji). Możemy zasadnie ufać i dać się prowadzić Bogu, nawet wtedy, kiedy nasze własne odczucia i sposób percepcji nie zaprowadziłyby nas w to samo miejsce. Bóg po prostu wie, co robi i jeśli jest tym, kim jest (2), nie musimy żądać od Niego każdorazowo dowodów i uzasadnienia. Możemy dać się prowadzić "wiedząc, komu zaufaliśmy", jak mówi św. Paweł, i jest to w pełni racjonalne, spójne i uzasadnione.

Powyższy wstęp miał ukazać, że wiara nie może się obejść bez refleksji i świadomych wyborów, a także to, że aby była ona świadoma i rozumna, nie musi polegać na nieustannej analizie, ale że może być raz podjętym, uzasadnionym racjonalnie aktem zawierzenia Bogu, o którym ma się świadomość, że wymaga nieustannego odnawiania i osobowego zaangażowania.

Chciałbym jednak przejść do problemu niewidzialności Boga, którą utożsamia się czasem z Jego dobrowolną ukrytością, z pewnego rodzaju grą lub nawet złośliwością wobec człowieka.
Pomijając inne przyczyny niewidzialności/ukrytości Boga, których jest więcej i których słuszność oraz wartość można uzasadnić na drodze racjonalnej, chciałbym napisać tylko o jednej, za to zasadniczej i rozstrzygającej dla tego problemu. Posłużę się tutaj niedosłownym cytatem z artykułu ks. prof. Piotra Moskala "Problem poznania Boga na drodze doświadczenia religijnego". Niedosłownym, ponieważ terminologia jest wysoce specjalistyczna i niektóre zwroty, także po łacinie, mogą być niezrozumiałe dla czytelnika. Zajmując się tym, czy można oglądać Boga bezpośrednio w Jego istocie żyjąc na ziemi, ks. Moskal pisze:

Kruchy04

Michał Dyszyński

fedor

Kruchy04

fedor

Michał Dyszyński

Kruchy04

fedor

Azael

fedor

Azael

fedor

Azael

fedor

Azael

fedor

Azael

fedor

Wypierasz się, że ewolucja jest dla ciebie źródłem moralności ale w sumie po chwili sankcjonujesz swą moralność ewolucją. Gubisz się w sprzecznościach. Pokazałem ci wyżej na przykładzie srok i kanibalizmu w przyrodzie, że przy pomocy ewolucji nie usankcjonujesz moralności bo można znaleźć w niej przykłady zachowań wykluczających się wzajemnie. Robisz błąd przechodzenia od "jest" do "powinno być". Nadal też popełniasz błąd argumentum ad numerum, choć się tego wypierasz. No to co w końcu jest żródłem twej moralności? Nadal nie odpowiedziałeś

fedor

Azael

fedor