ŚFiNiA

Semele

O wolnej woli

Nie wszystko, co żyje, ma świadomość tego, że żyje, podczas gdy wszystko, co jest świadome swojego życia, na pewno żyje. [...] Czy świadomość życia nie wydaje ci się lepszą niż samo życie? Czy też może rozumiesz, że świadomość jest swego rodzaju wyższym i prawdziwszym życiem, którego nikt nie może być świadomy, jeśli nie poznaje rozumem? Poznanie rozumowe czymże innym jest, jeśli nie życiem jaśniejszym i doskonalszym dzięki światłu rozumu?
Źródło: Św. Augustyn, O wolnej woli, [w:] tegoż, Dialogi filozoficzne, tłum. A. Trombala, Kraków 1999, s. 508n.

Kliknij, aby uruchomić podglądObraz przedstawia wzburzone morze, nad którym wiszą kłębiaste chmury. Po morzu płynie łódź, w której siedzi kobieta i wiosłujący mężczyzna. na chmurach unoszących się bezpośrednio nad wodą zasiadają postacie ludzkie, gryfy, smoki ziające ogniem, jedzie rydwan zaprzężony w dwa konie.
Giulio Romano, Alegoria nieśmiertelności, ok. 1540
Nieśmiertelność duszy ludzkiej była konceptem znanym już starożytnej mitologii greckiej. Renesansowy artysta przedstawił mitycznego Charona (u dołu obrazu – na łodzi) przeprawiającego się przez rzekę Acheron (lub Styks) z nieśmiertelną duszą, personifikowaną tu jako kobieta. Ta alegoryczna scena ma ukazywać przenoszenie się duszy do krainy wieczności po śmierci człowieka.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Św. Tomasz podzielił istoty żyjące na trzy kategorie (według rodzaju duszy). W Sumie teologicznej (patrz materiał: „Wiara i rozum – św. Tomasz i Jan Paweł II o relacjach między religią a racjonalnością”Otwiera się w nowym oknie) uznał on, że rośliny mają dusze wegetatywną, zwierzęta – zmysłową, a człowiek – rozumną. Za Arystotelesem przyznał, że rozumna dusza jest istotą człowieka, ale zarazem cielesność człowieka przesądza o realnym istnieniu ludzi. Człowiek zatem, według Akwinanty, to duchowo‑cielesna jedność. Przyjmował on zarazem pozaempiryczne, supranaturalistyczne pochodzenie duszy

oczywiscie nie myśle tak jak swiety Tomasz. W jednym sie z nim zgadzam. Człowiek ma wolna wole przez mozliwosc rozumowego poznania, którego nie maja zwierzeta.

podobnie wywodzi Spinoza.

Tylko czy my ludzie dostatecznie korzystamy z rozumu?
Czy chcemy z niego korzystac?

Balans miedzy rozumem a emocjami jest niezykle wazny. bo emocje i uczucia też sa istotne.

Semele

jeśli chodzi o czas to tutaj sa lepsi a przynajmniej bardziej dostepnie tłumaczący:

https://www.youtube.com/watch?v=BxV9g28x2Z4

Michał Dyszyński

Coś tu dopiszę, co uważam za kto wie, czy nawet nie filozoficznie ciekawsze, a może ważniejsze, niż rozkminy czy wszechwiedza ogranicza wolną wolę. Coś, na co nie wiem, czy ktokolwiek zwrócił uwagę. Otóż próbowałem te rozważania prowadzić w zupełnie innym trybie, niż oponenci. Próbowałem nieskutecznie.

Chciałem tylko tę różnicę wskazać (może ktoś załapie o co w niej mi tu chodzi). Podczas gdy większość osób stawia tu pytanie JAK JEST? ja właściwie odżegnuję się od tego pytania. Próbowałem zasugerować rozważanie, które jest krok wcześniej przed próbami ustalania jak to jest, stawiając inne pytanie: CZY UMIEMY ZAGADNIENIE ZROZUMIALE ZDEFINIOWAĆ.
Co to znaczy "zrozumiale" zdefiniować?
- Znaczy, że sami sobie nie przeczymy, że nie tworzymy pojęć, których później nie da się użyć na kolejnych etapach rozumowania. Chciałem tu zasygnalizować też, skąd się same te rozważania biorą - z prób ogarnięcia INTUICJI do postaci jako tako skonkretyzowanej. Od intuicji zaczynamy.
Czym zaś jest intuicja?
- Jest KIERUNKIEM w traktowaniu spraw, ale jeszcze nie drogą, jeszcze nie wytyczeniem jawnej ścieżki. Zamiana kierunków na ścieżki myśli, które odróżniają się jakoś "otoczenia" byłaby zdefiniowaniem problemu. Chodzi tu szczególnie o to, aby owe ścieżki WYRAZIŚCIE OGRANICZAŁY nas w pragnieniu potraktowaniu tego samego pojęcia na sprzeczne sposoby.
Podałem ten przykład z ideą, że czwórka może być piątką, dla kogoś "poza arytmetyką" (analogicznie do Boga poza czasem). Ten przykład pokazuje, jak można tworzyć pojęcia, które de facto są odbezpieczonym granatem wrzuconym w okoliczności myśli - tworzą coś, co nie wiemy, czym jest. Tworzą nazwy, których nie da się już potem użyć do rozwiązania jakiegoś problemu poznawczego, bo te nazwy prowadzą do destrukcji ścieżek myśli.

Trochę inaczej rzecz ujmując, powiedziałbym, że oczywiście DA SIĘ stworzyć ideę, w ramach której istnieje coś poza czasem, czyli de facto coś, co przekierowuje (jakoś tak...) ścisły obraz rzeczy przyszłych, w teraźniejszość, będąc tu i tam jednocześnie (a Bóg może być przykładem owego czegoś). To jednak będzie miało takie konsekwencje dla rozumowania, że w takim układzie prawdziwa sprawczość przestaje być wyobrażalna.
Oczywiście o sprawczości i wolności woli można dalej mówić, bo de facto możemy "ukraść" pewne elementy myśli z postawienia sprawy, gdy sprawczość była, czyli gdy czas był tworzony wyborami. Ale czyniąc to, po prostu nie będziemy wiedzieli o czym mówimy. Będzie to rozumowanie podobne jak byśmy wzięli twierdzenie matematyczne, w którym jest określone założenie, a potem zastosowali to twierdzenie, gdy założenie zostało zanegowane.
Jeśli coś może być poza czasem, nieomylnie znając efekty wyborów, czyli tworząc pewne połączenie pomiędzy przyszłością, a teraźniejszoscią to automatycznie znaczy, że wybory niczego nie tworzą, tylko są konsekwencją ustawienia całej sprawy. Wybory są pozorne - są nazwami, dla których treść została zredukowana do formy "nie wiem, co to jest, ale nazywam to wyborem". I dalej oczywiście z takim gniotem definicyjnym można napisać tysiące stron tekstu, tworzyć konstrukcje myślowe. Bo da się w tekst wplatać także pojęcia niezrozumiałe.
Jaki to ma sens?
- Taki jaki mu my nadamy. Po mojemu jest to sens dziwny, raczej mało użyteczny.

Andy72

Prowadzący show ma dwa pudełka, w jednym 1000$ w drugim milion $
możesz wziąć albo jedno albo dwa pudełka, jak w paradoksie Newcomba.
Co robisz?

Zdanie "jutro będzie padał deszcz" może być prawdziwe lub fałszywe w zależności od tego czy jutro będzie padał deszcz

Andy72

Semele

Co to jest ta kapusta?

Andy72

Mikołaj Kapusta, youtuber

Michał Dyszyński

Semele

Andy72

Paradoks Newcomba to doświadczenie myślowe.
Jaką wybierasz strategię?

Semele

Jesli wezmę dwa pudelka to nie bedzie to wybór.

Andy72

Wybór
1.biorę pudełko z milionem albo zerem
2.biorę oba pudełka

Michał Dyszyński

Andy72

NIe zmieniaj,
oryginalny wybór jest prosty

Michał Dyszyński

Semele

Andy72

w jednym wiesz że jest 1000 w drugim nie wiesz co jest

Michał, boisz się zmierzyć z tym paradoksem?\
Zauważ że prowadzący nie ma możliwości by ten milion zniknął, skoro już by był

Michał Dyszyński

Andy72

Wyobraź sobie że bierzesz udział w telewizyjnym show.
Są ustalone zasady, gość nie musi być wszechwiedzący, wystarczy że jest dobrym psychologiem

Michał Dyszyński

Andy72

Jaką masz strategię?

Michał Dyszyński

Andy72

Mamy tylko zysk,
przedstawię problem w skrajnej postaci:
Najbardziej kontrowersyjnym dylematem w historii teorii decyzji może być następujący dylemat:

Superinteligencja z innej galaktyki, którą nazwiemy Omegą, przybywa na Ziemię i rozpoczyna dziwną małą grę. W tej grze Omega wybiera człowieka, stawia przed nim dwa pudełka i odlatuje.

Pudełko A jest przezroczyste i zawiera tysiąc dolarów.
Pudełko B jest nieprzezroczyste i zawiera albo milion dolarów, albo nic.

Możesz wziąć oba pudełka lub tylko pudełko B.

A zwrot akcji polega na tym, że Omega włożyła milion dolarów do pudełka B, jeśli Omega przewidziała, że weźmiesz tylko pudełko B.

Michał Dyszyński

Andy72

Ale to nie Ty przewidujesz, Omega powiedziała co zrobi i to ona przewiduje