ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Czym jest coś, co bym nazwał teistycznym przebudzeniem?...

Ano to jest tak, że patrzysz na ten świat, robisz tu różne rzeczy, starasz się raz o to, raz o tamto. Ogólnie nie jest ani źle, ani dobrze - jak to w życiu. Ale od pewnego momentu coś zaczyna Cię wewnętrznie nurtować, coś tam gnębić. Na początku nie bardzo wiesz co to jest. Takie "coś". Trochę czujesz miałkość tego, co cię otacza, trochę zadajesz pytania: a właściwie dlaczego mam robić właśnie to, a nie coś innego?...
Po jakimś czasie uświadamiasz sobie, że takie życie z emocjami urządzonymi przez ewolucję, z potrzebami zjeść, wypić, zażyć seksu, może i jakoś tam działa, jakoś funkcjonuje, ale nie spełnia jakichś takich głębszych oczekiwań. To gnębi, człowiek chciałby czegoś więcej, czuje, że JEST CZYMŚ WIĘCEJ.
Jak to poczucie zacznie gnębić bardziej, niż wiele innych gnębiących nas spraw w życiu, człowiek zaczyna szukać gdzieś informacji o tym, co się z nim dzieje. Znajduje religię - zapewne taką, jaka "działa" na jego obszarze. Zaczyna korzystać z tego, co w kwestii poszukiwania owego nieuchwytnego "ponad zwykłym życiem" wymyślili inni ludzie. Różnie z tym bywa - niektórzy wyznawcy religijni zachęcą do drążenia tej sprawy, inni wręcz przeciwnie, zniechęcą na całe życie.
W każdym razie, niezależnie od tego, jak nam się powiedzie z religią tworzoną przez ludzi, temat wciąż jest, pozostaje w umyśle, "gnębiąc" takimi "niepotrzebnymi" pytaniami: po co żyć? Co z tymi, którzy odeszli? Czy ci, co twierdzą, że jest życie po śmierci mają poważne powody do tego, czy tylko fantazjują?
Przebudzenie teistyczne jest jednak czymś więcej, niż tylko stawianiem pytań. To jest coś w rodzaju, przebiegającej niezależnie, równolegle względem kwestii intelektualnych, przemiany tam głębiej, w środku - w nas. Narasta przeświadczenie, że SIĘ JEST. Niektórzy osiągają ów efekt wcale nie zwracając się w stronę teizmu - przykładowo rewolucjoniści w XIX wieku, ci którzy poszli nawet na śmierć za ideę, widzieli w tym sens, widzieli większą wartość po stronie opowiedzenia się za tym, co było dla nich wartością, niż dbałość o własne życie. Z resztą, nawet uczciwy ateista, jeśli dla swoich przekonań gotów jest poświęcać wygodę, przyjemność, korzyści materialne też swoją postawą daje wyraz tej "dziwnej" potrzebie: warto jest nawet coś poświęcić, byle nie zaprzeczać temu co mnie tworzy, co nadaje sens mojemu duchowemu jestestwu.
Jednak najpełniejsza formą duchowego przebudzenia dla mnie jest bez wątpienia teizm. Jest jego kwintesencją, bo wiąże duchowość jednostki z duchowością świata, logiki, jestestwa - czyli z Bogiem. I tak prawdę mówiąc, nie wierzę, aby duchowość ateistyczna (której nie przeczę i którą szanuję) dała człowiekowi wytchnienie, spełnienie. Po prostu dusza nie zazna spokoju, dopóki nie spocznie w Bogu. Na to nie ma rady. :think:

Oczywiście już przeczuwam odpowiedź ateistów - pewnie opierającą się o klasyfikowanie owego pragnienia duchowości teistycznej jako złudzenie, jako jakiś ersatz innych potrzeb. Niektórzy mogą snuć wątki o nieustalonych stanach w mózgu, o naturalnej potrzebie fantazjowania. Niewątpliwie, jak się ustawi sobie paradygmat zaprzeczania czemuś, jeśli się postawi aktualną ideologię ponad bezstronnością, to można być przekonanym, że to tak musi być, że to jest właśnie racja. Ale zaprzeczać można wszystkiemu - nawet jak się nam chce jeść, to możemy wysuwać te same argumenty, że może "naprawdę" wcale nie chce się nam jeść, że to "tylko mózg" daje sygnały, albo co tam jeszcze. Każdą myśl, każde odczucie można sobie dowolnie dyskredytować narzucając na to model pracy mózgu, czy jakichś zależności przyczynowo skutkowych. Problem w tym, że zawsze i tak trzeba wybrać - w jakim przypadku zastosować tę negację, a w jakim odrzucić. I, jak się tak uczciwie spojrzy na sprawę, to wyjdzie, że właściwie zawsze decyduje ów paradygmat - czyli dla ateisty będzie to negacja tego, co popiera teizm. A dla teisty co będzie?
Teista też rzadko jest obdarzony superwiarą, też wątpi - jeśli nie w istnienie Boga, to w Jego przymioty, albo opiekę (w końcu w tym moim trudnym życiowym przypadku to jednak Bóg mógłby okazać swą moc, dając mi choćby ulgę, pomagając choćby trochę...). Jednak to wątpienie jest czymś innym, niż ta głęboka wewnętrzna łączność z czymś...
... trudnym do opisania. Nieuchwytnym. Ale z czymś łączącym w sobie samo nasze jestestwo, jak i sens tego, co widzimy w świecie, jak i nadzieję na przyszłość, jak i przeglądanie się samemu w oczach, myślach, działaniach innych, w poszukiwaniu dobra, w miłości. To coś nie wynika ze świata, nie da się dowieść mechanizmami logiki, czy mechanizmami nazywania tego, co poznaliśmy w naszym otoczeniu. To wynika z samego wnętrza, a dowodem tego nie jest żadna zewnętrzna procedura łącząca przesłanki z jakimiś konkretnymi doświadczeniami, ale MY SAMI. To przede wszystkim my sami "stajemy się dowodem" na nasz teizm.

anbo

W książce Królestwo jej autor Emmanuela Carrère w pierwszej części opisuje jak się teistycznie obudził, a następnie jak wiarę stracił. (Druga część to spekulacje na temat św. Pawła i ewangelisty Łukasza.) Książka mnie zawiodła, chwilami czułem się zażenowany, ale może kogoś zainteresuje, jak się wiarę nabywa i jak się ją traci. Od pragnienia, by nigdy już nie być niewierzącym do pragnienia, by nigdy nie być wierzącym - taka była droga autora.
Co do jego spekulacji na temat wczesnego chrześcijaństwa, no cóż, myślę, że można znaleźć bardziej przemyślane i lepiej udokumentowane. We Francji książka podobno odniosła duży sukces.

Prosiak

Prosiak

A poza tym to opisujesz coś podobnego do przebudzenia ateistycznego, czyli pełnego, ale na pewnym momencie uciekasz dalej w jakieś modele niszczące ten wysiłek...

Szukając informacji o tym co się z nim dzieje, inteligentny człowiek zaczyna od nauki. Dlaczego właśnie tam? Bo nauka coś bada, a religia to tylko wyfantazjowane modele. Oczywiście nie przeczy to szukaniu ścieżki duchowej, ale ona nie ma wiele wspólnego z wiarą, ani tym bardziej z religią.

Teizm to najgorsze wypaczenie zabijające duchowość w samym zarodku.

anbo

Michał Dyszyński

Prosiak

No wygląda ta wiara na nadaktywność kory przedczołowej - nierealna za życia nagroda zostaje przeniesiona na "po śmierci", co daje człowiekowi przegranemu złudną nadzieję. Ale jeśli w tym człowieku drzemie jeszcze racjonalizm i pokłady walki o własne szczęście, to okazuje się, że ta wiara przeszkadza w byciu szczęśliwym tu i teraz, czyli jest oderwana od świata. Nie spełnia więc podstawowej funkcji użyteczności. Musi się to także wiązać z tłumieniem własnych uczuć, tak logicznie sądząc po objawach. Czyli de facto ten mechanizm nie różni się od Nadczłowieka Nietzschego, przebudzenia w buddyzmie, kontroli nad ciałem w jodze itp.

A ja myślałem kiedyś, że z teistami można pogadać o duchowości. Hmm niby można, ale tylko o tych mrocznych aspektach, które są wypaczoną formą duchowości. To profanacja mająca na celu odciągnąć ludzi od rozwoju i skierować ich w stronę wyścigu szczurów i facebooków.

Myślałem, że np o miłości można pogadać, albo o szczęściu. To wszędzie te cierpienia, męki, kontrola, złe instynkty, głupi i bezmyślni ludzie, zło i szatany, grzechy.

BTW: im więcej się kontroluje, tym większe cierpienie. Tak jakby za kontrolowanie płaciło się duchową karę, a luz i spokój jest nagradzany.

Michał Dyszyński

mat

Prosiak

anbo

anbo

Myślę, że ciekawsza jest książka Barta D. Ehrmana “Przeinaczanie Jezusa – Kto i dlaczego zmieniał Biblię”, także w kontekście tej rozmowy. Po studiach nad Biblią autor zrezygnował z koncepcji, że Biblia została napisana pod natchnieniem Ducha Świętego (ściślej: nawet jeśli, to dziś nie dysponujemy tą wersją). Bardzo budujące podejście, wszak większość nieszczęść czynionych przez teistów bierze się stąd, że przepis na życie (niestety nie tylko dla siebie) biorą z idei, że Biblia (czy Koran, problem ten sam) jest od Boga, więc wszyscy muszą się jej podporządkować (oczywiście w grę wchodzi zawsze określona, jedynie słuszna interpretacja).

Semele

Michał Dyszyński

Prosiak

wujzboj

Buddyzm jest wyrafinowanym solipsyzmem, Prosiaku. W którym różne aspekty postrzeganego przez nas świata są personifikowane i przedstawiane pod postacią różnych demonów i różnych bóstw. Podstawą buddyzmu jest (albo: powinno być) osobiste doświadczenie, ale podobnie jak ty i ja nie mamy problemu z tym, że zgadzamy się na sposób leczenia boreliozy opracowany przez ludzi, o których nic nie wiemy i na podstawie danych, których nie znamy, tak i buddyści nie mają problemu z tym, by podobnie podchodzić do wspomnianych personifikacji. Uważają, że to działa. Albo, że przynajmniej nie szkodzi, a kto wie, może w taki czy inny sposób jednak zadziałać. Sfera usług dostosowuje się zaś swoją działalność do potrzeb społecznych i na swój sposób kreuje te potrzeby - kapłaństwo nie jest w tym żadnym wyjątkiem, bo niby czemu miałoby nim być.

Michał Dyszyński

Prosiak

wujzboj - są różne szkoły buddyzmu. Ogólnie oddanie się jakiejkolwiek idei uważam za wypaczenie, natomiast można z tego coś zaczerpnąć. Nawet z krytykowanego przeze mnie chrześcijaństwa można wyciągnąć coś wartościowego (choć mi akurat raczej ciężko się tego doszukać).

Michał Dyszyński

Błażej

Prosiak

Semele

Michał Dyszyński

wujzboj

Semele