ŚFiNiA

anbo

Już gdzieś o tym pisałem (chyba z Olessem), a teraz pojawiło się w rozmowie z wujem, ale uważam, że temat wart jest osobnego wątku. (Tylko ciekawe, czy ktoś zechce o tym rozmawiać. Bo w dwóch innych wątkach tego typu chętnych za dużo to nie było.)
Teza jest taka: czymkolwiek byśmy chcieli tłumaczyć zachowanie człowieka, przyczyna zredukuje się do "bo takim Bóg człowieka stworzył". I nie pomoże tu "wolna wola", bo to też, czymkolwiek ten nasz aparat decyzyjny jest, jest od Boga.
Konsekwencje tego faktu są bardzo duże. Wystarczy sobie uświadomić, że nasze działanie skutkuje tym, co przygotował na daną ewentualność Bóg.

Oless

anbo

Oless

anbo

Oless

Nie używa żadnego aparatu w tym celu. Rusza wajchą według swojej woli.

anbo

Oless

anbo

Oless

anbo

Oless

anbo

ptr

Ludzka wolność jest ustawicznie negowana. Twierdzi się, że ludzkie działanie jest mniej czy bardziej automatycznym (i wyjaśnialnym) następstwem przyczyn, spoczywających w ludzkim ciele (usposobienie, procesy chemiczne), które prowadzą w sposób nieodwracalny do określonego wyniku. Mówiąc w lekkim uproszczeniu, twierdzi się tym samym, że pomiędzy kulą bilardową i człowiekiem nie ma żadnej zasadniczej różnicy.

Amerykański filozof Elton Trueblood przeciwstawia temu prostą myśl: Przy podejmowaniu decyzji na ludzkiego ducha wpływ mają cele, które nie są jeszcze osiągnięte, nadzieje, które nie są jeszcze spełnione, i efekty, które jeszcze nie nastąpiły.Człowiek jest stworzeniem, na którego teraźniejszość ciągły i dominujący wpływ ma fakt uwzględniania przez niego nierzeczywistej, lecz pomimo to realnie oddziałującej przyszłości. To, co nie istnieje, wpływa na to, co istnieje. Z tego powodu ludzka decyzja nie może być określona w jakiś sposób z góry, jak to się dzieje w przypadku ciał fizycznych (kula bilardowa).

Z drugiej strony nie istnieje oczywiście “absolutna wolność". W wielu przypadkach jesteśmy niestety bezradni i związani. Każdy człowiek jest “ukształtowany z góry" i ukonstytuowany przez wychowanie, predyspozycje i doświadczenia. “Zwierzęca spuścizna" jest w nas dalece silniejsza, niż to sobie zakładamy. Reagujemy “instynktownie", oddajemy cios “odruchowo", działamy “automatycznie", “bez zastanowienia"; w wielu przypadkach postępowanie nasze da się przewidzieć i zaplanować. Reklama świadomie wykorzystuje fakt, że pomijając naszą świadomość i naszą wolną wolę może “pobudzić" nas do pożądanych zachowań.

Naszą wolność ogranicza także otoczenie i inni ludzie. Robinson był na wyspie o wiele wolniejszy niż przypadkowa rodzina w mieszkalnym wieżowcu. Zasadniczo jednak istnieje możliwość podejmowania decyzji wbrew wszelkim wpływom z zewnątrz i wbrew krępującym nas niewidzialnym więzom.

anbo

Pan Gąsienica

Chyba żaden obrońca wolnej woli nie definiuje jej jako "możliwość podejmowania decyzji w sposób nie zdeterminowany absolutnie niczym, bez jakiejkolwiek przyczyny, niezależnie od jakichkolwiek praw".

Oczywiście, że na nasze decyzje wpływa nasza dana przez Boga natura, prawa przyrody itd.

OSTATECZNĄ pra-przyczyną wszystkich naszych decyzji jest oczywiście Bóg, ale po drodze w łańcuchu przyczyn mamy wolny akt woli człowieka, którego Bóg nie zdeterminował w sposób absolutny (bo sam stworzył go wolnego).

anbo

Pan Gąsienica

Nie rozumiem, czy fakt, że decyzje człowieka wynikają z jego natury, z tego jaką jest istotą, to rzeczywiście taki wielki "problem"?

Absolutną wolność, jakiej się domagasz od człowieka (wolność od własnej natury na przykład, od prawa grawitacji itp.) musiałby chyba mieć tylko Absolut

Nie jestem zwolennikiem tezy, że Bóg "nagradza" i "karze" człowieka.

Obstaję przy tym, że nie determinuje On jednoznacznie, bezpośrednio i absolutnie Jego decyzji - tylko pośrednio, tworząc go z określoną naturą i stawiając w określonym otoczeniu i pozwalając w sposób wolny wybierać z OGRANICZONEJ puli możliwości.

anbo

Pan Gąsienica

Pogubiłem się.

anbo

Oless

Nie do wiary. Po dwóch stronnicach wątku nareszcie doczekałem się dokładnego wyartykułowania przez anbo co to znowu za problem teizmu. Okazało się że to stary "problem" jak świat (no prawie..) a na imię mu : czy w ogóle może istnieć wolna, niezdeterminowana niczym wola.

Zobaczmy jak to zostało ujęte:

anbo

Oless

anbo