ŚFiNiA

Kruchy04

Rozjedźmy ten temat na maksa.

Ludzie formułują najróżniejsze wypowiedzi np.
1. mój kot siedzi na wycieraczce
2. atmosfera wokół Jowisza zawiera amoniak
3. wokół tego przedmiotu występuje pole magnetyczne
4. charakterystyczne dla jednorożców jest to, że ze środka kości czołowej wyrasta im pojedynczy róg
5. wszechświat wraz ze wszystkimi wspomnieniami i dowodami na jego istnienie pojawił się znikąd chwilę temu
6. noumen jest czymś, czego doświadczenie jest z zasady niemożliwe dla człowieka
7. jest jeden Bóg i jest on Trójcą
8. Formy bytowe opisane przez Platona istnieją
9. Możliwe, że to czego doświadczasz jako koloru niebieskiego ja doświadczam jako zielonego (i na odwrót) mimo, że fizyczna struktura naszych oczu, nerwów i mózgów jest zasadniczo taka sama

niektóre z tych punktów zawierają twierdzenia dotyczące świata ludzkiego doświadczenia, podczas gdy inne nie czynią takich odniesień. Namysł nad filozoficznymi implikacjami tego odróżnienia doprowadził do udoskonalenia jednego z najmocniejszych narzędzi krytycznych jakie kiedykolwiek wymyślono, a mianowicie krytyki empirycystycznej. Rdzeń krytyki polega mniej więcej na tym, że twierdzenia, które odbiegają od dziedziny ludzkiego doświadczenia są niedopuszczalne.

Wypowiedzi są sensowne tylko wówczas, gdy dotyczą ludzkiego doświadczenia albo są na nim w jakiś sposób oparte, a następnie na anlizie rożnych teorii, terminów i twierdzeń po to, aby ustalić czy są one pod tym względem sensowne. Jeśli nie odnoszą się do tego, czego mogą doświadczyć ludzie, należy je uznać za bezsensowne.

Możemy się też zgodzić, że wszystkie powyższe punkty są sensowne. Problem dotyczy nie tyle co sensu, co sprawdzenia. Wydaje sie niemożliwe, by ludzkie kiedykolwiek stworzyli sprawdzian bądź niezawodną procedurę podejmowania decyzji, aby można rozstrzygać, czy zdania podobne do zdań od nr. 5 do 9 są prawdziwe, czy fałszywe.

Zatem jeśli jakieś jakieś twierdzenie nie poddaje się dyscyplinie doświadczenia ani nie można go wykorzystać tak, aby wyciągnąć z niego wnioski, które poddadzą się tej dyscyplinie to nie jest ono nic warte.

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

fedor