ŚFiNiA

sfinia

AUTOR: Marek Antas
TYTUŁ: Co ma wspólnego makdonaldyzacja, dowodzenie istnienia Boga i Holocaust. O praktycznych konsekwencjach dyskusji filozoficznych
ODNOŚNIK: Otwarte Referarium Filozoficzne 1, 11-21 (2008)
URL: [link widoczny dla zalogowanych]
PDF do wydrukowania: [link widoczny dla zalogowanych]

STRESZCZENIE

W niniejszym artykule autor stara się pokazać, w jaki sposób dyskusje dotyczące możliwości dowiedzenia istnienia Boga miały wpływ na kształt świata współczesnego. W jego opinii, roszczenie sobie przez rozum takiej możliwości jest przejawem pychy, ponieważ tylko łaska może być źródłem wiary w Boga. Wiedza to zbiór uzasadnionych prawdziwych twierdzeń. Jeśli byłoby możliwe dowiedzenie istnienia Boga, oznaczałoby to, że możliwa jest pewna wiedza o Bogu, która od Niego nie pochodzi. Roszczenie to było początkiem trwającego po dziś dzień kryzysu kultury chrześcijańskiej w Europie. Z tego korzenia wyrosło oświecenie, w którym miały swoje źródło ideologie zła nazizm i komunizm. Artykuł jest również przestrogą przed obojętnym traktowaniem symptomów tego kryzysu w świecie współczesnym.

SPIS TREŚCI

1 Wstęp
2 McDonald's
3 Skąd biorą się procesy globalne
4 Sancta superbia
5 Ku religii Rozumu
6 Nauka prawa dokłada swą cegiełkę
7 Shoah a kultura europejska
8 Podsumowanie

Eremita

Ciekawa praca, ale pisana przez pryzmat katolicki, a właściwie to wydaje mi się nie całkiem na temat. Mogę dać 4 :grin:

AdamHajduk

Ufam autorowi, że faktycznie, Bóg możliwy do niezależnego poznania, nie byłby Bogiem. Występują ty jednak trzy problemy.

Po pierwsze, nawet jeżeli władze rozumne dane są nam przez Boga, to w trakcie poznania zawsze wychodzimy od własnych władz poznawczych. To czy Bóg istnieje i czy udziela nam władz, czy biorą się one skąd inąd, to jest już kwestia do późniejszego rozstrzygnięcia.

Po drugie, zawsze implicite wychodzimy od sceptycyzmu. Nie da się poczynić żadnej asercji bez uwzględnienia dwóch opcji danej kwestii. Poznanie wymaga co najmniej dychotomii prawda fałsz, a czasem większej ilości stopni.

Po trzecie, Bóg niemożliwy do poznania niezależnego od siebie wymyka się felsyfikowalności, tym samym tracąc sens własnego pojęcia.

Co do kwestii racjonalizacji. Autor pisze, że wynika z niej holokaust, ponieważ racjonalizacja prowadzi do skuteczności… Rozumiem że autor nie ma nic przeciwko nieefektywnemu wyrżnięciu przez europejskich najeźdźców trzech kontynentów…? Ze skutecznością już tak jest, że czasem uskutecznia pozytywy a czasem negatywy. Jeżeli ktoś nie wierzy w istotowe zło świata powinien jednak opowiadać się za skutecznością.

Innym elementem racjonalizacji, który miałby się przyczyniać do zła tego świata miałaby być dehumanizacja. Zaiste jest to prawda, duże struktury są dehumanizujące, biurokracja taka jest, włożenie człowieka jako trybik taśmy montażowej takiej jest. Czemu? Bośmy powstali do bytowania w malutkich 30-40 osobowych grupach. Nic innego nie jest dla nas naturalne i trzeba się cieszyć że molochy typu państw, samorządów, korporacji, instytucji, kościołów w ogóle funkcjonują. Funkcjonują moim zdaniem niebywale dobrze.

Komunizm i nazizm nie zostały w żaden sposób wywiedzione z oświecenia, choć w pewnych środowiskach uchodzi to za dogmat. Co więcej, myśl ludzka wywodzi się z bardzo zamierzchłych czasów i wszystkie idee europejskie można znaleźć już u Arystotelesa i Platona. Aby zarzucić coś oświeceniu należałoby wykazać, że tam nastąpiło zasadnicze przyspieszenie rozwoju myśli socjalistycznej. Komunizm powstał długo po oświeceniu, nazizm jeszcze później, i ten ostatni trudno łączyć z Nitschem lub nawet jego siostrą.

Ciekawym też antyliberalizmu Nietschego. Pytam tylko?

Autor nie wskazał też przypadków wymuszania przez przedsiębiorców „na robotnikach wielogodzinnej pracy ostatkiem sił za psie grosze”. I żebyśmy się dobrze zrozumieli, mam na myśli wymuszanie, a nie fakt, że robotnicy mogli sobie rościć pretensje do pieniędzy przedsiębiorcy ale nie byli w stanie zagrozić mu odejściem do innego przedsiębiorcy i zabraniem wraz ze sobą swoich dochodowych umiejętności.

Z artykułu nie dowiedziałem się co autor przeciwstawia wyborowi praw przez ogół obywateli. Tak działo się zawsze i wszędzie, na dłuższą metę przyjmowano to co uznawała większość. Alternatywą narzucenie innym praw lub oczekiwanie na osobistą boską interwencję. Szczególnym przypadkiem pierwszej opcji jest uroszczenie sobie prawa do reprezentowania Boga i narzucanie innym własnej opcji w jego imię. Autor w absurdalny sposób uznaje, że głos większości oznacza przypadkowy wybór. Że jeżeli uznaje się, że większość zadecyduje, to ludzie ci nie pokierują się żadnymi wytycznymi, po prostu wybiorą przypadkowo, spojrzą wstecz, spostrzegą, że ów przypadkowy wybór jest wyborem większości i jako taki i wyłącznie taki większościowy wybór uznają go za dobry. Otóż prawa faktycznie dzielimy na narzucone autorytarnie, powstałe w wyniku tradycji i wybrane większością głosów. Te powstałe tradycyjnie też powstały w skutek decyzji większości, wręcz miały na to większą szansę, bo nie były uzależnione od momentu historycznego, od aktualnej paniki czy euforii. Wszystkie z tych rodzajów praw natomiast powstały na skutek jakichś kryteriów, poczucia sprawiedliwości, racjonalnych przemyśleń itd. Prawa autorytarne mogły powstać w skutek prywatnego interesu. Jest to jedyne kryterium, które można wyśmiać, bo prawa powstają, by regulować życie zbiorowości. No właśnie, i to jest właśnie jeden z powodów, dla których wierzę, że to zbiorowość powinna o nich decydować. Regulują one życie społeczne. A ponadto durze grupy są ze względów statystycznych mniej podatne na wahania. Jeżeli sumienie tylko 51% osób działa prawidłowo, to jedynie połowa trzyosobowych „grup” działałoby prawidłowo. Milionowych grup prawidłowo działałoby już prawie 100%. Każda osoba w takiej grupie może kierować się w swych wyborach czym chce, religią, rozumem, ale na pewno nie samozwrotną wolą większości…

Przeciwstawienie błądzącego rozumu nieomylnej woli bożej nie ma sensu. Pod wolę bożą da się podpisać wszystko. Powiedzmy, że pod rozum również. Czy zdaniem autora trudniej byłoby nazistom uwierzyć, że Bóg jest z nimi, niż wywieźć swe racje w mętny rozumowo sposób…? Naziści też wierzyli, że Bóg jest z nimi, nie mieli z tym problemu. Nie mieli z tym problemu wojujący Europejczycy przez setki lat. Prawa do ziem były słusznie dane przez Boga, znieważenie kobiet przez wroga było słusznie potępione przez Boga, inna religia była słusznie potępiona przez Boga. Nie mniej widziano w swoich postrzeganych jako słuszne działaniach wolę Boga i wykonywanie słusznego boskiego prawa niż względy praktyczne, rozumowe. A co do jawnych świństw, czy aby wykombinować, że opłaca mi się obrabować wroga potrzeba moralnych sądów rozumowych, czy raczej odrzucenia moralności.

A jednak artykuł oceniam jako ciekawy. Być może dlatego, że dawno nie czytałem czegoś takiego, być może lubię takie na wpół polityczne potyczki.

levis

Jestem autorem komentowanego tekstu.

Eremita

levis

AdamHajduk

levis

AdamHajduk

Eremita

levis

levis

Eremita

levis

Eremita

levis

Eremita

Ad.1.
Uważam że nie sposób uzasadnić pewności poznania, ponieważ zawsze można wątpić w to uzasadnienie. I tak w nieskończoność. Ponadto gdyby się udało dostatecznie uzasadnić pewność poznania, to automatycznie traci sens wiara, bo mielibyśmy pewność, że coś poznaliśmy właściwie.

Ad.2.

levis

Eremita

levis

Eremita

Ha, przegrywasz dyskusję i przechodzisz do kontrataku :fight:

levis

Eremita

AdamHajduk

levis